Τον κίνδυνο να αυξηθεί η κερδοσκοπία κατά τη διάρκεια της κρίσης διαβλέπει η επίτροπος Μεγκλένα Κούνεβα, αρμόδια για θέματα καταναλωτών. Ωστόσο τονίζει ότι ο ρόλος της Κομισιόν δεν είναι να καθορίζει το ύψος των τιμών αλλά να φροντίζει για τον υγιή ανταγωνισμό, που εν τέλει είναι προς όφελος του καταναλωτή.

Συνέντευξη: Σοφία Χριστοφορίδου

Η βουλγάρα επίτροπος έχει προετοιμάσει μία οδηγία, η οποία τον ερχόμενο θα τεθεί προς έγκριση από το σώμα των επιτρόπων και στη συνέχεια από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Βάσει της οδηγίας, θεσμοθετείται ένας συγκριτικός πίνακας τιμών για προϊόντα που πωλούνται σε όλη την Ευρώπη, ώστε ο καταναλωτής να μπορεί να υπολογίσει, για παράδειγμα, ποια τράπεζα δίνει καλύτερα επιτόκια ή σε ποια χώρα η ίδια ηλεκτρική συσκευή κοστίζει φθηνότερα από τη χώρα του, ώστε να κάνει την παραγγελία του. Επίσης προβλέπεται η δυνατότητα συλλογικής αποζημίωσης σε καταναλωτές που προσφεύγουν από κοινού, ακόμα κι αν διεκδικούν μικροποσά της τάξης των 10 ή 20 ευρώ.

Είμαστε εν μέσω κρίσης, και πολλοί πιστεύουν ότι η Ε.Ε. ενδιαφέρεται περισσότερο για τις τράπεζες παρά για το αν οι πολίτες έχουν χρήματα να πληρώσουν τα δάνειά τους στις τράπεζες, για να μη χάσουν τα σπίτια τους και για να τα βγάλουν πέρα. Ποια είναι η άποψή σας;

ε ικνούς ηγέf4ες ια

α ντιμετωπσefυμδ κτάμαn6α την οιά’eaοedοτe9ϊή παη^’e1τικότT’e7τα. Ο κύριοf2 λόγς που ‘e7″Κομισιόν έδρασε γρήγορα και επέμεινε στο σχέδιο ανάκαμψης ήταν οι ίδιοι οι πολίτες, οι άνθρωποι που βρίσκονται αντιμέτωποι με την κρίση. Πρέπει να δούμε τι μπορούμε να κερδίσουμε από αυτό το σχέδιο ανάκαμψης και πώς να διασφαλίσουμε τις θέσεις εργασίας και την οικονομική ανάπτυξη. Και αυτό έχει γίνει από την πλευρά της Κομισιόν, από κοινού με τα κράτη-μέλη.

Τι κάνει η Κομισιόν για να προστατέψει τους καταναλωτές σε αυτή τη δύσκολη περίοδο; 

Πρέπει να φτιάξουμε ένα καλό “γήπεδο” για τις επιχειρήσεις που είναι διατεθειμένες να προσφέρουν στον καταναλωτή και να ξεφορτωθούμε αυτές που θα προσπαθήσουν να τον εξαπατήσουν. Ξέρω από πρώτο χέρι ότι ο κίνδυνος να αυξηθεί η κερδοσκοπία κατά τη διάρκεια της κρίσης είναι πραγματικός.

Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μας, έχουμε προετοιμάσει μία κοινοτική οδηγία για την καταναλωτική πίστη που θα κάνει πολύ πιο εύκολο για τον καταναλωτή να υπολογίσει το ύψος του χρέους του στις τράπεζες. Ξέρω ότι αυτό είναι ένα πρόβλημα στην Ελλάδα. Δημιουργούμε έναν συγκριτικό “βαθμολογικό πίνακα”, ώστε να μπορούμε να διαπιστώσουμε πού ενδέχεται να λειτουργεί καρτέλ. Συγκρίνοντας τις αγορές, μπορούμε να διαπιστώσουμε αν, για παράδειγμα, στην Ελλάδα οι τιμές των ηλεκτρικών συσκευών είναι πολύ πιο χαμηλές από ό,τι στη Βουλγαρία, ή το αντίθετο. Αυτό θα είναι χρήσιμο εργαλείο και για τις εθνικές αρχές. Επίσης, με αυτό τον τρόπο προσπαθούμε να δομήσουμε μία πανευρωπαϊκή αγορά για τους πολίτες που θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να συγκρίνουν τις τιμές σε όλη την Ευρώπη και να κάνουν την πιο συμφέρουσα επιλογή. Απώτερος σκοπός μας είναι να μεγιστοποιήσουμε την προστασία των καταναλωτών.

Στην Ελλάδα, το πρόστιμο που καλείται να πληρώσει, για παράδειγμα, μια τράπεζα είναι πολύ μικρότερο από το κέρδος που θα αποκομίσει από τα “ψιλά γράμματα” στα συμβόλαια. Οι καταναλωτές αισθάνονται ανυπεράσπιστοι…

Καταλαβαίνω απόλυτα αυτό που μου λέτε. Βεβαίως, η δουλειά των ανεξάρτητων αρχών που επιβλέπουν τη λειτουργία του ανταγωνισμού της αγοράς είναι μεν ικανοποιητική αλλά μερικές φορές δεν είναι αρκετή. Πρέπει να ενισχύσουμε τα εργαλεία άμυνας των πολιτών. Αν έχουμε εξαπατηθεί, χάνοντας, για παράδειγμα, 10 ευρώ, αυτό είναι ένα μικρό ποσό για εμάς, αλλά πολύ μεγάλο για την εταιρεία, αν πρόκειται για 100, 1.000 ή 3.000 χιλιάδες καταναλωτές. Αν η πρότασή μου για συλλογική αποζημίωση υιοθετηθεί από την Κομισιόν τον επόμενο μήνα και στη συνέχεια από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα δώσει τη δυνατότητα στους καταναλωτές να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να εγείρουν διεκδικήσεις κατά μιας εταιρείας, για να πάρουν την αποζημίωση. Δεν πρόκειται για κάποιου είδους εκδίκηση αλλά για αποκατάσταση. Αν εξαπατήθηκες κι έχασες 10 ευρώ, αυτό δεν είναι δίκαιο, και η εταιρεία θα βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση όταν το ποσό που θα κληθεί να επιστρέψει είναι της τάξης των εκατομμυρίων ευρώ.

Θα μπορούσε η Κομισιόν να παρέμβει ώστε το ίδιο ακριβώς προϊόν μιας εταιρείας να πωλείται στην ίδια τιμή σε όλες τις χώρες της Ε.Ε.; 

Αδύνατον! Τότε δεν θα είχαμε οικονομία της αγοράς. Ο ρόλος της Κομισιόν δεν είναι να καθορίζει τιμές. Στην πραγματικότητα, αν οι τιμές ήταν παντού οι ίδιες, οι εταιρείες παραγωγής και οι έμποροι δεν θα είχαν κίνητρο να κατεβάσουν τις τιμές κατά μερικά ευρώ, ή ακόμα και λεπτά, σε σχέση με τους ανταγωνιστές τους. Ευθύνη μας είναι να ξεφορτωθούμε αυτούς που “σκοτώνουν” την αγορά, αυτούς που εναρμονίζουν τις τιμές παντού στην Ευρώπη. Χρειαζόμαστε τον ανταγωνισμό, γιατί αυτό ωφελεί τους καταναλωτές και τις ίδιες τις αγορές. Αν όμως έχουμε πολύ υψηλές τιμές σε μια χώρα σε σχέση με την τιμή του ίδιου προϊόντος σε άλλες χώρες, πρέπει να διερευνήσουμε γιατί συμβαίνει αυτό. Μερικές φορές μια πιο ενδελεχής έρευνα μπορεί να αποκαλύψει καρτέλ. Χρειαζόμαστε αυτές τις πληροφορίες για να δομήσουμε καλύτερες αγορές για τους παραγωγούς, τους εμπόρους και τους καταναλωτές.

Η ενέργεια είναι ένα μεγάλο ζήτημα για την ευρωπαϊκή οικονομία. Ειδικά η πυρηνική ενέργεια είναι ένα αμφιλεγόμενο θέμα συζήτησης. Πιστεύετε ότι θα έπρεπε να υιοθετηθεί μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική στον τομέα αυτό; Για παράδειγμα, η Ελλάδα, όχι μόνο είναι αρνητική σε μια τέτοια προοπτική, αλλά ανησυχεί και για τους ενδεχόμενους κινδύνους από τη λειτουργία πυρηνικών εργοστασίων στη Βουλγαρία.

Δεν θα ήθελα να σχολιάσω το συγκεκριμένο ζήτημα μεταξύ των δύο χωρών -πόσο μάλλον όταν η μία από τις δύο είναι η χώρα που ξέρω καλύτερα. Υπάρχουν πολύ καλές ευκαιρίες για συζήτηση των δύο γειτονικών χωρών σχετικά με τέτοια θέματα. Ωστόσο πιστεύω ότι το να έχουμε μία κοινή ευρωπαϊκή πολιτική στον τομέα της ενέργειας είναι πολύ σημαντικό. Η πρόσφατη κρίση με το φυσικό αέριο απέδειξε ότι πρέπει να έχουμε κοινή γραμμή και ότι πρέπει να δημιουργήσουμε μία ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Όσο η αγορά είναι υγιής, τόσο επωφελούνται οι καταναλωτές.

ΡΑΣΤΕΡ

Αγορές on line

Οι αγορές προϊόντων και υπηρεσιών έχουν αυξηθεί κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια, παράλληλα όμως βλέπουμε να αυξάνονται και οι περιπτώσεις εξαπάτησης. Είναι πιο ευάλωτοι οι καταναλωτές που αγοράζουν on-line; 

Υπολογίζεται ότι το 2010 το 65% των καταναλωτών θα ψωνίζουν on-line. Αυτή η αγορά επεκτείνεται ραγδαία. Ο καταναλωτής έχει περισσότερο χρόνο να σκεφτεί πριν αγοράσει, να κάνει συγκρίσεις μεταξύ τιμών και προδιαγραφών ενός προϊόντος, και όλα αυτά από τον καναπέ του σπιτιού του. Βεβαίως, πρέπει να είμαστε απολύτως σίγουροι ότι αυτή η αγορά είναι “καθαρή” και αξιόπιστη. Σε αυτή την κατεύθυνση, η νέα οδηγία έρχεται να ρυθμίσει πολλά από τα ζητήματα που ανακύπτουν στο πεδίο των ψηφιακών αγορών.

«Ευχαριστώ τους ενεργποιημένους καταναλωτές»

Στην Ελλάδα ένας στους δύο καταναλωτές δεν εμπιστεύεται τις ελληνικές αρχές για την προστασία των δικαιωμάτων του. Πώς το εξηγείτε αυτό;

Πρώτα από όλα, να σημειώσω ότι η κατάσταση δεν είναι παντού η ίδια. Για παράδειγμα, στη Βουλγαρία και την Ελλάδα μπορεί οι καταναλωτές να μην εμπιστεύονται τις εθνικές αρχές για την προστασία των δικαιωμάτων τους, αλλά σε άλλες χώρες η εικόνα είναι τελείως διαφορετική. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε γιατί υπάρχει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις αρχές μιας χώρας σε σύγκριση με τις αρχές μιας άλλης. Δεν υπάρχει μαγική λύση, κανείς δεν θα υποκαταστήσει τις δικές μας ενέργειες. Για την προστασία των δικαιωμάτων του καταναλωτή πρέπει να συνεργαστούμε με τις καταναλωτικές οργανώσεις, με τις επιχειρήσεις, καθώς και με τις εθνικές αρχές. Προσωπικά, δεν θα αρνηθώ τη βοήθειά μου σε κάθε έναν από τους παραπάνω εταίρους.

Κλείνοντας, επιτρέψτε μου να πω σε όλους τους Έλληνες που είναι ενεργοποιημένοι καταναλωτές και παίζουν το ρόλο τους στην αγορά: Ευχαριστώ πολύ, βασίζομαι στις προσπάθειές σας.