ΟΛΑ ΑΡΧΙΣΑΝ το 1958 με τη Συνθήκη της Ρώμης, που προέβλεπε μεταξύ άλλων την εκπροσώπηση των ευρωπαϊκών λαών στην“Κοινή Συνέλευση”. Οι πρώτοι 142 ευρωβουλευτές δεν εκλέχτηκαν άμεσα από τους πολίτες, αλλά ορίστηκαν από τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών-μελών. Tο 1976 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Βρυξελλών αποφάσισε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα εκλέγεται βάσει άμεσης και καθολικής ψηφοφορίας, που θα πραγματοποιείται τον Ιούνιο κάθε έτους που λήγει σε 4 και σε 9.

 

 

Της Σοφίας Χριστοφορίδου

Το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής διαχρονικά καταγράφεται στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μόλις ένας στους τρεις Βρετανούς ψήφισε στις πρώτες ευρωεκλογές, ενώ η συμμετοχή έπεσε στο 24% το 1999. Στο Βέλγιο και στο Λουξεμβούργο, όπου η ψηφοφορία είναι υποχρεωτική, η συμμετοχή κυμαίνεται στο 90%. Στις προηγούμενες ευρωεκλογές η μεγαλύτερη απογοήτευση ήρθε από τα ανατολικά. Οι χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ εντάχθηκαν στην Κοινότητα τον Ιανουάριο 2004, αλλά λίγους μήνες αργότερα οι πολίτες απέδειξαν ότι δεν ένιωθαν καμία ζέση για την νέα τους οικογένεια. Στις ευρωεκλογές του Ιουνίου ψήφισε μόλις το 28% των Τσέχων και των Σλοβάκων, το 26% των Εσθονών, το 20% των Πολωνών και το 16,9% των Σλοβάκων. Αντιθέτως, στην Κύπρο και στη Μάλτα, που εντάχθηκαν στην Ε.Ε. μαζί με τις ανατολικοευρωπαϊκές χώρες, η συμμετοχή ήταν 71% και 82% αντίστοιχα.

> 1979: Οι πρώτες ευρωεκλογές πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 7-10 Ιουνίου 1979 στις εννέα χώρες της ΕΟΚ. Ο τότε καγκελάριος της Γερμανίας Βίλι Μπραντ έκανε προεκλογική καμπάνια στη Γαλλία, στην Ιταλία, στην Ολλανδία και στο Λουξεμβούργο, για να ανεβάσει τα ποσοστά των σοσιαλιστών. Από την άλλη, ο γάλλος πρωθυπουργός Ζακ Σιράκ χρησιμοποίησε τις εκλογές, για να τονώσει τη δημοτικότητά του έναντι του προέδρου Ζισκάρ ντ’ Εστέν, καθώς είχε μπροστά του τις προεδρικές εκλογές του 1981. Ο μέσος όρος συμμετοχής ήταν μόλις 63% – έκτοτε τα ποσοστά ακολουθούν καθοδική πορεία. Το μικρότερο ποσοστό συμμετοχής (32,2%) καταγράφηκε στο νεότερο μέλος της ΕΟΚ, το Ηνωμένο Βασίλειο, και το υψηλότερο στο Λουξεμβούργο (88,9%, η ψηφοφορία ήταν υποχρεωτική) και στην Ιταλία (84,9%). Από τις 410 έδρες τις 113 κατέλαβαν οι σοσιαλδημοκράτες, τις 107 οι χριστιανοδημοκράτες, τις 64 οι συντηρητικοί και τις 44 οι κομμουνιστές. Οι εκλεγμένοι ευρωβουλευτές υπό την πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Σιμόν Βέιλ βρέθηκαν γρήγορα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, καταψηφίζοντας τον προϋπολογισμό της ΕΟΚ για το 1980! Με τους 24 έλληνες ευρωβουλευτές που έφτασαν στο Στρασβούργο το 1981 ο αριθμός τους αυξήθηκε στους 434.

> 1984: Οι δεύτερες ευρωεκλογές πραγματοποιήθηκαν 14-17 Ιουνίου 1984. Η συμμετοχή στα δέκα κράτη μέλη έπεσε στο 61%. Οι σοσιαλιστές παγιώθηκαν ως η μεγαλύτερη ομάδα του κοινοβουλίου (130 μέλη), οι ακροδεξιοί συγκρότησαν ομάδα με επικεφαλής τον Ζαν Μαρί Λεπέν, ενώ οι πράσινοι και οι τοπικιστές σχημάτισαν έναν συνασπισμό με το όνομα Ουράνιο Τόξο.

> 1989: Με την ένταξη της Ισπανίας και της Πορτογαλίας το 1986 στις τρίτες ευρωεκλογές ο αριθμός των ευρωβουλευτών αυξήθηκε σε 518, αλλά η συμμετοχή μειώθηκε στο 58,5%. Οι σοσιαλιστές αύξησαν περαιτέρω τη δύναμή τους (180 έδρες), με δεύτερους τους χριστιανοδημοκράτες – Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (121). Οι φιλελεύθεροι υπό τον Ζισκάρ Ντ’Έστέν συγκέντρωσαν 49 έδρες και αναδείχθηκαν τρίτη δύναμη.

> 1994: Οι τέταρτες ευρωεκλογές πραγματοποιήθηκαν στα 12 κράτη μέλη το διάστημα 9-12 Ιουνίου. Η συμμετοχή έπεσε στο 56,8%. Στο μεταξύ, μετά την επανένωση της Γερμανίας ο αριθμός των ευρωβουλευτών αυξήθηκε σε 567. Αντιστοίχως αυξήθηκε ο αριθμός των εδρών των σοσιαλδημοκρατών (198) και των χριστιανοδημοκρατών (157). Στο κοινοβούλιο έκαναν την εμφάνισή τους οι εθνικιστές (26) και οι ευρωσκεπτικιστές (19). Το 1995, με την προσχώρηση της Αυστρίας, της Φιλανδίας και της Σουηδίας στην Ε.Ε., ο αριθμός των ευρωβουλευτών αυξήθηκε σε 626.

> 1999: Στις πέμπτες ευρωεκλογές που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 10-13 Ιουνίου σε όλη την Ε.Ε. τα κράτη μέλη ήταν 15 και το ποσοστό συμμετοχής έπεσε για πρώτη φορά κάτω από 50%. Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα πήρε το προβάδισμα με 233 έδρες έναντι 180 των σοσιαλδημοκρατών, ενώ οι φιλελεύθεροι παρέμειναν τρίτοι με 50 έδρες.

> 2004: Με την πέμπτη και μεγαλύτερη διεύρυνση προστέθηκαν οι ευρωβουλευτές της Τσεχίας, της Εσθονίας, της Κύπρου, της Λετονίας, της Λιθουανίας, της Ουγγαρίας, της Μάλτας, της Πολωνίας, της Σλοβενίας και της Σλοβακίας και στις εκλογές του 2004 έφταναν τους 732. Οι εκλογές πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 10-13 Ιουνίου και ενώ σε κάποιες χώρες ακόμη δεν είχαν στηθεί οι κάλπες κάποιες άλλες ανακοίνωναν τα αποτελέσματα. Σε αυτές τις εκλογές είχαν δικαίωμα ψήφου 342.000.000 ψηφοφόροι – το δεύτερο μεγαλύτερο εκλογικό σώμα μετά από εκείνο της Ινδίας. Ωστόσο η συμμετοχή ήταν ακόμη μικρότερη σε σχέση με το 1999, φτάνοντας το 45,6% στις 25 χώρες της Ε.Ε. Οι δύο μεγάλες πολιτικές ομάδες στο ευρωκοινοβούλιο είδαν τη δύναμή τους να περιορίζεται, αν και η μεταξύ τους ισορροπία δυνάμεων παρέμεινε αμετάβλητη (268 – 200). Με την τελευταία διεύρυνση η Βουλγαρία και η Ρουμανία έστειλαν 53 ευρωβουλευτές το κοινοβούλιο, το οποίο αριθμεί πλέον 785 μέλη.

> 2009: Οι 736 ευρωβουλευτές που θα προκύψουν από τις προσεχείς ευρωεκλογές θα αντιπροσωπεύουν περισσότερους από 490.000.000 πολίτες από 27 χώρες. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη διακρατική εκλογική διαδικασία στην ιστορία.

> ΠΙΝΑΚΑΣ:

Ποσοστό(%) συμμετοχής στις εκλογές για τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

ΚΡΑΤΗ-ΜΕΛΗ197919841987198919941995199619992004

Γερμανία65,756,862,360,045,243

Γαλλία60,756,748,752,746,842,76

Βέλγιο91,492,290,790,791,090,81

Ιταλία84,983,481,574,870,873,1

Λουξεμβούργο88,988,887,488,587,390

Κάτω Χώρες57,850,647,235,630,039,3

Ηνωμένο Βασίλειο32,232,636,236,424,038,9

Ιρλανδία63,647,668,344,050,259,7

Δανία47,852,446,252,950,547,9

Ελλάδα77,279,971,275,363,4

Ισπανία68,954,659,163,045,1

Πορτογαλία72,451,235,540,038,6

Σουηδία41,638,837,8

Αυστρία67,749,442,43

Φινλανδία60,331,441,1

Κύπρος71,19

Μάλτα82,3

Δημοκρατία της Τσεχίας28,32

Ουγγαρία38,5

Πολωνία20,8

Σλοβακία16,96

Σλοβενία28,3

Εσθονία26,83

Λετονία 41,34

Λιθουανία48,38

ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ Ε.Ε.636158,556,849,845,6