Το κόστος για τη θέρμανση ενός θερμοκηπίου δέκα στρεμμάτων είναι 200.000 ευρώ ετησίως, χρήματα που σε πολλές περιοχές της Βόρειας Ελλάδας… ρέουν κάτω από το χωράφι με τη μορφή ζεστού νερού.
Της Σοφίας Χριστοφορίδου
christoforidou@makthes.gr
Χαρακτηριστικό των δυνατοτήτων που διανοίγονται για την ελληνική γεωργία είναι το παράδειγμα μονάδας στο Εράσμιο Ξάνθης, η οποία αξιοποιεί τη δωρεάν ενέργεια που πηγάζει από τη γη.
Σε τρεις περιοχές της Βόρειας Ελλάδας -το Εράσμιο Ξάνθης, το Ερατεινό Καβάλας και το Αρίστηνο Έβρου- το ΙΓΜΕ έχει δεδομένα για ύπαρξη ζεστού νερού σε θερμοκρασίες ικανές για τη μετατροπή της θερμικής ενέργειας σε ηλεκτρική. “Η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη έχει ίσως το πιο πλούσιο γεωθερμικό δυναμικό σε όλη την Ευρώπη”, σημειώνει ο γεωλόγος Νίκος Κόλλιας, δρ γεωθερμίας. “Θα μπορούσαν να δημιουργηθούν 1.000 στρέμματα θερμοκήπια και να απασχολούνται 10.000 άτομα. Θα μπορούσαν να δημιουργηθούν μονάδες αφυδάτωσης λαχανικών και συσκευαστήρια”. Οι τεράστιες δυνατότητες της γεωθερμίας μένουν θαμμένες στη γραφειοκρατία, όπως το ζεστό νερό κάτω από το έδαφος. Για να προχωρήσει ένας αγρότης σε γεώτρηση προκειμένου να βγάλει ζεστό νερό, θα πρέπει να ακολουθήσει την ίδια διαδικασία που ακολουθούν και οι μεταλλευτικές εταιρείες προκειμένου να αποκτήσουν δικαιώματα εκμετάλλευσης ενός κοιτάσματος!
ΔΩΡΕΑΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Η Γεωθερμική Ελλάδος μπήκε σʼ αυτή τη διαδικασία και αξιοποίησε μια γεώτρηση στο πλούσιο γεωθερμικό πεδίο στο Εράσμιο, για να αναπτύξει καλλιέργειες χαμηλής θερμοκηπιακής κάλυψης. Το ζεστό νερό κυκλοφορεί σε ένα δίκτυο αγωγών κάτω από το χωράφι, θερμαίνει το χώμα και βοηθά στην παραγωγή πρώιμων προϊόντων. Η εταιρεία έχει αυτή τη στιγμή 100 στρέμματα καλλιέργειας σπαραγγιού ενώ φέτος δοκίμασε και την καλλιέργεια πρώιμου μαρουλιού σε μια έκταση 30 στρεμμάτων. Τα πρώιμα προϊόντα που παράγει και συσκευάζει στο δικό της συσκευαστήριο πωλούνται κυρίως στις αγορές της Γερμανίας και πάντα σε καλύτερες τιμές σε σχέση με τα όψιμα – μόνο στο σπαράγγι οι εξαγωγές φτάνουν τους 50 τόνους ετησίως. Το καλοκαίρι, οπότε δεν χρησιμοποιείται η θερμική ενέργεια για πρωίμιση, το ζεστό νερό αξιοποιείται για την παραγωγή ζεστού αέρα. Έτσι, η Γεωθερμική παράγει λιαστές τομάτες, τις οποίες επίσης συσκευάζει και διαθέτει στην εγχώρια αγορά. Αυτό το διάστημα η εταιρεία πειραματίζεται και με τις ελιές – χρησιμοποιεί τον ζεστό αέρα προκειμένου να τις ξεπικρίσει χωρίς αλάτι. Μʼ αυτό τον τρόπο φιλοδοξεί να εισαγάγει στην αγορά ένα νέο προϊόν, κατάλληλο για υπερτασικούς.
Ο ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ
Ακριβώς απέναντι από τη μονάδα της Γεωθερμικής Ελλάδος βρίσκονται τα σιλό του αγροτικού συνεταιρισμού Ερασμίου. Εκεί οι αγρότες χρησιμοποιούν πετρέλαιο ως πηγή ενέργειας για την ξήρανση των σιτηρών και δαπανούν χιλιάδες ευρώ, ενώ ακριβώς… κάτω από τα πόδια τους η ενέργεια ρέει άφθονη και δωρεάν. Σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων, μια ομάδα παραγωγών με την επωνυμία “Η κοιλάδα του Νέστου” μπήκε δυναμικά στην παραγωγική διαδικασία και έχει φιλόδοξα επιχειρηματικά σχέδια, που όμως σκοντάφτουν στο κόστος. “Οι καλές τιμές είναι στα πρώιμα προϊόντα. Το σπαράγγι μπορεί να πουληθεί μέχρι και 5-6 ευρώ το κιλό, δηλαδή ως και δέκα φορές πάνω από την τιμή που πουλάμε εμείς”, λέει ο πρόεδρος της ομάδας, Ρετζέπ Τουράν. Όμως για την πρωίμιση απαιτούνται θερμοκήπια και για τη θέρμανση κάθε στρέμματος θερμοκηπίου 20.000 ευρώ το χρόνο για πετρέλαιο. Αυτή τη στιγμή η ομάδα έχει αναπτύξει 456 στρέμματα καλλιέργειας με σπαράγγια και 170 στρέμματα με ακτινίδια. “Αν μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε τη γεωθερμία, το κόστος πρωίμισης θα ήταν ελάχιστο και το κέρδος από τη διαφορά της τιμής πολύ μεγάλο”, σημειώνει ο κ. Τουράν.
Στα «σκουπίδια» 1,2 δισ. δρχ.
Στα μέσα της δεκαετίας του ʼ90, μέσω του κοινοτικού προγράμματος Valloren, η τότε Ελληνική Τράπεζα Βιομηχανικής Αναπτύξεως (ΕΤΒΑ) ανέλαβε να δημιουργήσει υποδομή για την αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας στο πεδίο της Νέας Κεσσάνης Ξάνθης. Επένδυσε το τεράστιο για την εποχή εκείνη ποσό του ενός δισεκατομμυρίου διακοσίων εκατομμυρίων δραχμών για να ανοίξει γεωτρήσεις και να κατασκευάσει το κεντρικό δίκτυο, διαμέσου του οποίου το ζεστό νερό θα διοχετευόταν σε διαφορετικά κανάλια, για τηλεθέρμανση και για τη θέρμανση θερμοκηπιακών μονάδων. Σήμερα το κτίριο που θα στέγαζε τα κεντρικά αντλιοστάσια έχει μετατραπεί σε περιστερώνα, αφού μετά την αλλαγή καθεστώτος στην ΕΤΒΑ το έργο πέρασε στην κυριότητα του δημοσίου αλλά κανείς δεν ενδιαφέρθηκε ούτε καν να παραλάβει τα κλειδιά του!
Δημοσιεύτηκε στη «Μακεδονία» 5/1/2010
Sophie's Stories 