Τέσσερα δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου μένουν ανεκμετάλλευτα στο υπέδαφος και τον βυθό της Ελλάδας -τα περισσότερα στη Βόρεια Ελλάδα-, ωστόσο η χώρα μας αδιαφορεί και για τα τεράστια φορολογικά έσοδα που θα εισέπραττε από τις πετρελαϊκές εταιρείες και για τις θέσεις εργασίας που θα δημιουργούνταν.
Της Σοφίας Χριστοφορίδου
christoforidou@makthes.gr
Αυτή η ποσότητα δεν είναι καθόλου αμελητέα, αφού επαρκεί για να καλύψει το 15% των αναγκών της χώρας μας τα επόμενα 15 χρόνια. Με δεδομένο ότι από τον φόρο και τα μερίσματα το ελληνικό δημόσιο θα εισέπραττε σχεδόν το 60% από την τιμή πώλησης (που βρίσκεται σταθερά πάνω από τα 70 δολάρια εδώ και χρόνια), το όφελος για τα κρατικά ταμεία θα ήταν τεράστιο. Αν σε αυτό συνυπολογίσουμε τις χιλιάδες θέσεις εργασίας και τον πρόσθετο τζίρο που θα δημιουργούνταν από τις επενδύσεις πετρελαίου, είναι απορίας άξιον γιατί η χώρα μας δείχνει τέτοια ολιγωρία στο συγκεκριμένο θέμα.
Ενδιαφέρον, παρά το υψηλό κόστος
Μάλιστα, ενώ ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου δήλωνε με κατηγορηματικό ύφος στο περιθώριο της τελευταίας συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες ότι “στην Ελλάδα δεν υπάρχει πετρέλαιο”, πετρελαϊκές εταιρείες από το εξωτερικό συνεχίζουν να δείχνουν ενδιαφέρον για την περίπτωση της χώρας μας και αναμένουν εδώ και χρόνια να πραγματοποιηθεί κάποιος διεθνής διαγωνισμός για τα δικαιώματα.
Με δεδομένο το υψηλό οικονομικό ρίσκο που πρέπει να αναλάβουν οι πετρελαϊκές εταιρείες – μια χερσαία γεώτρηση κοστίζει έως και 40 εκατ. δολ., ενώ οι θαλάσσιες έως 80 εκατ. δολ.-, το ενδιαφέρον τους καταδεικνύει ότι η ποσότητα πετρελαίου που υπάρχει στην Ελλάδα είναι επαρκής για να αντισταθμίσει το μεγάλο κόστος. “Ας αφήσουν την αγορά να μιλήσει, και τα αποτελέσματα θα τους εκπλήξουν!” επισημαίνει ο δρ Κωνσταντίνος Νικολάου, επί χρόνια τεχνικός διευθυντής έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων στα ΕΛΠΕ και σύμβουλος έρευνας για εταιρείες με δραστηριότητα στην Ελλάδα και το εξωτερικό σήμερα.
Απολήψιμα 4 δισ. βαρέλια
Σύμφωνα με την εκτίμησή του, στην Ελλάδα υπάρχουν τουλάχιστον 4 δισ. βαρέλια πετρελαίου και 60-70 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου. Το 25% των απολήψιμων αποθεμάτων αργού πετρελαίου, σύμφωνα με έναν άλλο ειδικό, τον επιστημονικό ερευνητή της Γεωλογικής Υπηρεσίας Καναδά και ομότιμο καθηγητή στο Πολυτεχνείο Κρήτης και στο Ινστιτούτο Πετρελαϊκής – Ιζηματογενούς Γεωλογίας της καναδικής κυβέρνησης Αντώνη Φώσκολο, εντοπίζονται στο βορειανατολικό Αιγαίο. Ο ίδιος εκτιμά ότι αποθέματα υδρογονανθράκων υπάρχουν και στο νότιο τμήμα του νομού Γρεβενών.
Μας λείπουν… τρεις δημόσιοι υπάλληλοι
Για να βγει αυτός ο πλούτος στην επιφάνεια, χρειάζεται να γίνει διεθνής διαγωνισμός για την παραχώρηση των δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης. Ο τελευταίος γύρος παραχωρήσεων πραγματοποιήθηκε πριν από 13 χρόνια. Έκτοτε η υπόθεση “πετρέλαια” μεταφέρεται από το ένα συρτάρι στο άλλο, καθώς αλλάζουν υπουργοί και κυβερνήσεις, χωρίς ακόμα να έχει συσταθεί δημόσιος φορέας που θα πραγματοποιήσει τον διαγωνισμό. Τα πράγματα ήταν πολύ πιο απλά στην Κύπρο, όπου δεν χρειάστηκαν περισσότεροι από τρεις δημόσιοι υπάλληλοι (ή δημόσιοι λειτουργοί, όπως τους αποκαλούν) κι ένας τεχνοκράτης από την αγορά, για να προκηρυχτεί γύρος παραχωρήσεων. Η διαδικασία δεν είναι χρονοβόρα: Το κράτος δίνει χρονικό περιθώριο τριών μηνών για την υποβολή φακέλου από τις ενδιαφερόμενες εταιρείες και σε τρεις μήνες κατακυρώνει το αποτέλεσμα του διαγωνισμού!
Έρευνες σε λάθος σημεία
Από το 1903, οπότε πρωτοξεκινούν οι έρευνες στην Ελλάδα, μέχρι και σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί 223 ερευνητικές και παραγωγικές γεωτρήσεις. Όμως, ελλείψει κατάλληλης τεχνολογίας, άρα και γεωλογικών δεδομένων, το 80% αυτών έγινε σε λάθος σημεία, σύμφωνα με την εκτίμηση του δρος Νικολάου. “Η τεχνολογία σήμερα έχει αλλάξει, όπως επίσης άλλαξαν και οι οικονομικοί όροι για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων”, σημειώνει, εξηγώντας ότι κοιτάσματα που άλλοτε κρίθηκαν μη εκμεταλλεύσιμα με τη σημερινή τεχνολογία μπορούν να αξιοποιηθούν, ενώ οι αυξητικές τάσεις στην τιμή του πετρελαίου παρέχουν ισχυρό κίνητρο στις πετρελαϊκές εταιρείες.
Πού υπάρχει πετρέλαιο
Πετρέλαιο και φυσικό αέριο υπάρχει εκεί που υπάρχουν μία σειρά από πετρογεωλογικές προϋποθέσεις: μητρικά πετρώματα που υποδεικνύουν ότι υπήρξε πετρελαιογένεση, πετρώματα-«ταμιευτήρες», που να είναι πορώδη και διαπερατά, «παγίδες» υδρογονανθράκων, πετρώματα-«καλύμματα» ώστε να μην υπάρχει διαρροή, κατάλληλο γεωλογικό timing, επιφανειακές εμφανίσεις που υποδηλώνουν ότι υπάρχει ή υπήρχε πετρέλαιο στο βάθος κλπ. Όπως αναφέρει ο επί πολλά χρόνια διευθυντής έρευνας υδρογονανθράκων στα Ελληνικά Πετρέλαια, αυτές οι προϋποθέσεις υπάρχουν κυρίως στη Δυτική και τη Βόρεια Ελλάδα και μόνο μερικώς στο Αιγαίο. «Το Αιγαίο έχει πολύ αλμυρό νερό για τα ψάρια του, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι λίμνη πετρελαίου», λέει χαρακτηριστικά.
Τις σημαντικότερες ενδείξεις για ύπαρξη πετρελαίου έχουν δώσει οι περιοχές της Ηπείρου, της Βορειοδυτικής Πελοποννήσου, της Ακαρνανίας στην ξηρά, καθώς και η θαλάσσια περιοχή του Ιονίου, ο Πατραϊκός και ο Μεσσηνιακός κόλπος. Μάλιστα στο Κατάκολο εντοπίστηκε ένα κοίτασμα το οποίο με τιμή 40 δολ./βαρέλι είχε κριθεί μη εκμεταλλεύσιμο, ωστόσο σήμερα η συγκυρία είναι ευνοϊκότερη. Στη Δυτική Ελλάδα εντοπίστηκαν 200 επιφανειακές ενδείξεις που «ανάβουν αλάρμ» ότι στη γύρω περιοχή υπάρχει πετρέλαιο.
Στη Βόρεια Ελλάδα πετρελαιοπιθανές περιοχές με καλές ενδείξεις για ύπαρξη πετρελαίου, σύμφωνα με τον δρ Κ. Νικολάου, είναι:
Γρεβενά. Η γεωλογική λεκάνη της περιοχής διαθέτει πετρογεωλογικές προϋποθέσεις και χρειάζεται να γίνει έρευνα για να πιστοποιηθεί η ύπαρξή τους.
Θερμαϊκός. Στην Επανομή έχει εντοπιστεί μικρό κοίτασμα φυσικού αερίου, από το οποίο απολήψιμη είναι οριακή ποσότητα 450 εκατ. κ.εκ. Επιπλέον, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για ύπαρξη και άλλων κοιτασμάτων αερίου στον Θερμαϊκό κόλπο.
Έβρος. Τη δεκαετία του ʼ50 είχαν γίνει γεωτρήσεις στην Ταύρη του νομού Έβρου, με θετικές ενδείξεις, και υπάρχει πεδίο για νέες έρευνες.
Καβάλα. Το κοίτασμα «Πρίνος» δίνει πετρέλαιο εδώ και τριάντα χρόνια και κοντεύει να «στραγγίσει». Στο μεταξύ, ανακαλύφθηκαν το κοίτασμα φυσικού αερίου «Νότια Καβάλα» και τα κοιτάσματα πετρελαίου «Βόρειος Πρίνος» και «Έψιλον», στα οποία πρόσφατα έγιναν νέες γεωτρήσεις. Νέα κοιτάσματα (εκτός του “Μπάμπουρα”, που βρίσκεται στη διακεκαυμένη ζώνη) φαίνεται να υπάρχουν στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή γύρω από τη Θάσο και το Θρακικό πέλαγος. «Ανοίξτε τις περιοχές, και θα βρείτε και άλλα κοιτάσματα», αναφέρει χαρακτηριστικά ο δρ Νικολάου.
Κοιτάσματα
Μπάμπουρας Θάσου
250 εκατ. βαρέλια πετρελαίου
1,5 δισ. κυβ. εκ. φυσικού αερίου
Βόρειος Πρίνος – Νέα Πέραμος – Άθως
400 εκατ. βαρέλια πετρελαίου
Επανομή
2,5 δισ κυβ. εκ. φυσικού αερίου
Σιθωνία
40 εκατ. βαρέλια πετρελαίου
Θερμαϊκός
30 εκατ. βαρέλια
Πρέβεζα
600 εκατ. βαρέλια πετρελαίου
Άρτα – Μποτζάρα
300 εκατ. βαρέλια πετρελαίου
Κατάκολο – ΝΑ Ζάκυνθος
500 εκατ. βαρέλια πετρελαίου
Κεφαλλονιά
500 εκατ. βαρέλια πετρελαίου
Λευκάδα – Αστακός
500 εκατ. βαρέλια πετρελαίου
Λήμνος
150 εκατ. βαρέλια
Μυτιλήνη
150 εκατ. βαρέλια
Ικαρία
120 εκατ. βαρέλια
ΝΑ Κυκλάδες
100 εκατ. βαρέλια
Πιθανά κοιτάσματα
Γρεβενά
Επανομή
Ταύρη νομού Έβρου
Νήσος Ζουράφα, Θρακικό πέλαγος
Σταυρός, Νίκη και Μαρώνεια νομού Ροδόπης
Δημοσιεύτηκε στη «Μακεδονία» 7/3/2010
Sophie's Stories 