Της Σοφίας Χριστοφορίδου
christoforidou@makthes.gr

“Τον Δεκέμβριο η γαλακτοβιομηχανία έδωσε 38 λεπτά το λίτρο. Για αυτόν τον μήνα ακόμη δεν ξέρω τι θα πληρωθώ”, λέει ο κ. Δραγατζίκης. “Το 2007 πουλούσα 53 λεπτά το λίτρο, τώρα 38 λεπτά. Από την άλλη οι ζωοτροφές που αγόραζα 15 λεπτά το κιλό κοντεύουν τα 30 λεπτά”. Πριν από μερικούς μήνες κατέληξε ότι η κατάσταση δεν πήγαινε άλλο, με τις βιομηχανίες να καθορίζουν κατά περίπτωση την τιμή αγοράς του προϊόντος και τις τιμές των πρώτων υλών να αυξάνονται συνεχώς. Ο ίδιος και άλλοι εξήντα αγελαδοτρόφοι από τη Λάρισα και την Πιερία αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους σε ένα συνεταιριστικό σχήμα, ώστε να αποκτήσουν μεγαλύτερη διαπραγματευτική ισχύ.

Με τη βοήθεια μάνατζερ
Πρόκειται για τον μοναδικό μέχρι στιγμής συνεταιρισμό παραγωγών γάλακτος στην Ελλάδα (εκτός πλαισίου ενώσεων αγροτικών συνεταιρισμών), ο οποίος μάλιστα δημιουργήθηκε με πρόταση εταιρείας συμβούλων επιχειρήσεων και πρόκειται να λειτουργεί με γενικό διευθυντή και μάνατζερ. “Δεν θα έχει καμία σχέση με τους συνεταιρισμούς που λειτουργούσαν μόνο ως πιστωτικοί και κατέληξαν υπερχρεωμένοι, ούτε φυσικά με τους συνεταιρισμούς-σφραγίδες που είχαν δημιουργηθεί απλώς και μόνο για να εκλεγεί κάποιος πρόεδρος”, τονίζει ο κ. Δραγατζίκης.
Το αρχικό κεφάλαιο του συνεταιρισμού είναι 60.000 ευρώ. Ο πρώτος στόχος είναι να επιτευχθεί καλύτερη τιμή πώλησης του γάλακτος, γιατί “αλλιώς είναι να πουλάει ο καθένας μεμονωμένα κι αλλιώς εμείς οι εξήντα που συνολικά διαθέτουμε στην αγορά 60.000 τόνους, δηλαδή περίπου το 10% της εθνικής παραγωγής”, υποστηρίζει ως αντιπρόεδρος του δσ ο κ. Δραγατζίκης. Επιπλέον, λόγω μαζικότερων αγορών, ο συνεταιρισμός θα επιδιώξει να συμπιέσει τις τιμές αγοράς των ζωοτροφών και τον εξοπλισμό. Στα άμεσα σχέδιά του είναι να εισαγάγει μεθόδους πιστοποίησης στην παραγωγή, να ελέγχει το γάλα σε εξειδικευμένο εργαστήριο πριν από την πώληση και να δημιουργήσει ένα δημοπρατήριο με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα.

Το καλό παράδειγμα για Κρήτη και Μακεδονία
“Το συνεταιρίζεσθαι δημιουργούσε καχυποψία μεταξύ των αγροτών και των κτηνοτρόφων που είχαν στο μυαλό τους αποτυχημένες απόπειρες του παρελθόντος.  Όμως το παράδειγμα των γαλακτοπαραγωγών κίνησε το ενδιαφέρον και άλλων ομάδων παραγωγών, που σκοπεύουν να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους”, λέει ο πρόεδρος της εταιρείας συμβούλων επιχειρήσεων Γεωργική Ανάπτυξη ΑΕ Ντίνος Μπλιάτσιος, ο οποίος είχε την αρχική ιδέα.
Όπως αναφέρει, στο Ηράκλειο εκατό αιγοπροβατοτρόφοι πρόκειται να συγκροτήσουν συνεταιρισμό, προκειμένου να πετύχουν καλύτερες τιμές πώλησης των προϊόντων τους. Στον Λαγκαδά Θεσσαλικής δημιουργήθηκε πρόσφατα παρόμοιος συνεταιρισμός αγελαδοτρόφων από όλη τη Βόρεια Ελλάδα που εκτρέφουν ζώα της φυλής Χολστάιν. Προς το παρόν περιορίζει τις δραστηριότητές του σε μαζικές αγορές πρώτων υλών, ώστε να κατεβάσει το κόστος για καθένα από τα μέλη του. “Αν δούμε ότι ο συνεταιρισμός της Λάρισας έχει αποτελέσματα με την ενιαία διαπραγμάτευση της τιμής πώλησης του γάλακτος, θα ακολουθήσουμε κι εμείς το παράδειγμά του”, αναφέρει ο γραμματέας του συνεταιρισμού του Λαγκαδά Γιώργος Κεφαλάς, ενώ σε αυτό συμφωνεί και ο Κώστας Καρυοφυλάκης, πρόεδρος των αγελαδοτρόφων Ξάνθης.
Σημειωτέον ότι οι παραγωγοί της Κεντρικής Μακεδονίας διαθέτουν στις γαλακτοβιομηχανίες το ένα τρίτο της εθνικής παραγωγής, και ότι μόνο στον νομό Ξάνθης παράγονται 150.000 τόνοι γάλακτος.

Οι συνεταιριστικές γαλακτοβιομηχανίες

Στην Ελλάδα
Κάποιες από τις Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΑΣ) έχουν προχωρήσει στη δημιουργία τοπικών γαλακτοβιομηχανιών:
Η ΕΒΟΛ της ΕΑΣ Βόλου παράγει 28 κωδικούς γαλακτοκομικών προϊόντων, οι οποίοι διανέμονται σε όλη την επικράτεια. Η δυναμικότητα επεξεργασίας της μονάδας είναι 30 τόνοι αγελαδινό γάλα, 15 τόνοι αιγοπρόβειο και 5 τόνοι γίδινο γάλα.
Η Τρίκκη, που ανήκει στις ΕΑΣ Τρικάλων και Καρδίτσας, εμφιαλώνει περίπου 12.000 τόνους γάλα αγελαδινό και γίδινο, παράγει 36 κωδικούς γαλακτοκομικών ειδών. Τα προϊόντα διανέμονται στη Θεσσαλία και στη Δυτική Μακεδονία.
Η Πρότυπος Συνεταιριστική Βιομηχανία Γάλακτος Πατρών, του Συνεταιρισμού Αγελαδοτρόφων νομού Αχαΐας, διαθέτει ιδιόκτητο εργοστάσιο επεξεργασίας γάλακτος από το 1962. Απασχολεί 50 άτομα και έχει δυναμικότητα 30 τόνων γάλακτος ημερησίως. Διαθέτει πέντε κωδικούς προϊόντων, οι οποίοι διακινούνται κυρίως εντός του νομού.
“Υπάρχουν ήδη αρκετές συνεταιριστικές γαλακτοβιομηχανίες, δεν χρειάζεται μία ακόμη. Το δικό μας εταιρικό σχήμα δεν σχετίζεται με τη μεταποίηση γάλακτος αλλά με την επίτευξη καλύτερων τιμών αγοράς πρώτων υλών και διάθεσης του προϊόντος μας στις βιομηχανίες”, εξηγεί ο κ. Δραγατζίκης.

Στην Ευρώπη
Η συνεταιριστική Friesland έχει εξελιχθεί σε κορυφαία πολυεθνική εταιρεία του κλάδου των γαλακτοκομικών. Αποτελείται από 15.300 κτηνοτρόφους-μέλη από Ολλανδία, Γερμανία και Βέλγιο, και απασχολεί 20.000 εργαζόμενους σε 24 χώρες. Το 2009 έκανε τζίρο 8,2 δισ. ευρώ.
Η Arla δημιουργήθηκε το 1882 από δανούς γαλακτοπαραγωγούς. Σήμερα αριθμεί 10.600 μέλη από τη Δανία και τη Σουηδία και αποτελεί τη δεύτερη σε μέγεθος βιομηχανία γαλακτοκομικών στην Ευρώπη.