Θεσσαλονίκη καλεί NASA. Υπάρχει νερό στον Άρη; Η απάντηση θα έρθει απευθείας από το διαστημόπλοιο «Phoenix», που βρίσκεται εκεί έξω… Η διαπλανητική επικοινωνία είναι εφικτή, χάρη στο επίτευγμα ενός Ελληνοαυστραλού  που ζει στη Νέα Υόρκη…

Το μότο του δρα. John Zakos (ή Γιάννη Ζαγοριανάκου) είναι «μη στέλνεις ποτέ έναν άνθρωπο να κάνει τη δουλειά μιας μηχανής». Πιστεύει ότι οι άνθρωποι είναι για τις πιο δημιουργικές και εμπνευσμένες δουλειές, γι’ αυτό και δημιούργησε τον ψηφιακό «κλώνο» (ή «κυβερνοεαυτό»/ «cybertwin») κάθε ανθρώπου ή εταιρείας. Ανθρωπόμορφες φυσιογνωμίες (avatars), οι οποίες, με τη χρήση τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης, έχουν «ανθρωποποιημένη» συμπεριφορά, απαντούν σε ερωτήσεις και δίνουν πληροφορίες αντί για τον φυσικό δημιουργό τους: «Ο εικονικός κλώνος μας ζει στο Ίντερνετ 24 ώρες το 24ωρο, 365 μέρες τον χρόνο. Είναι πάντα online και μας εκπροσωπεί, όταν εμείς δεν είμαστε διαθέσιμοι» εξηγεί ο κ. Ζάκος.

ΕΙΚΟΝΙΚΟ ΚΛΩΝΟ ΦΤΙΑΧΝΟΥΝ ΤΡΑΠΕΖΕΣ, ΕΦΟΡΙΑ ΚΑΙ… ΝASA
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, αντί για μια ιστοσελίδα με ερωτήσεις και απαντήσεις ή κάποιον υπάλληλο που θα απαντά σε e-mails, κάθε εταιρεία αποκτά «πρόσωπο» και ο πελάτης μπορεί να «συζητήσει» με το avatar, χωρίς να περιορίζεται στις συνήθεις «Συχνές Ερωτήσεις»: «Πρόκειται για εφαρμογές που αλληλεπιδρούν μ’ εμάς κατά τρόπο φυσικό και εξανθρωπισμένο», λέει στη «Μ» ο κ. Ζάκος. «Έτσι, η διάδραση γίνεται ευκολότερη για τον χρήστη μιας υπηρεσίας».
Η εφαρμογή φάνηκε ήδη εξαιρετικά χρήσιμη σε 40.000 ανθρώπους και εταιρείες παγκοσμίως, που χρησιμοποιούν το πρόγραμμα στα τμήματα onilne εξυπηρέτησης πελατών -μεταξύ αυτών, μεγάλες τράπεζες και η Κεντρική Υπηρεσία Φορολόγησης της Αυστραλίας, η Hewlett Packard και η… ΝΑSΑ! Εδώ και τέσσερα χρόνια, το διαστημόπλοιο «Φοίνικας» («Phoenix») της ΝASA, που βρίσκεται στον Άρη, απέκτησε τον εικονικό του κλώνο. Οπότε, αν θέλετε να μάθετε αν βρέθηκε πάγος στον Άρη, μέσα από την ιστοσελίδα http://www.mycybertwin.com μπορείτε να πιάσετε… ψιλοκουβεντούλα με το «NASA’s ‘Phoenix’ cybertwin»!ΜΕ ΤΑ ΙΔΙΑ… ΧΟΥΓΙΑ
Το πρόγραμμα, όμως, δεν απευθύνεται μόνο σε απρόσωπες εταιρείες, αλλά και σε φυσικά πρόσωπα: η εφαρμογή του «cybertwin» στις διαπροσωπικές σχέσεις μοιάζει με το facebook, μόνο που είναι πιο διαδραστικό, θυμίζοντας το παιχνίδι «Second Life» (μόνο που εκεί το avatar δεν αντιστοιχεί απαραίτητα στο ποιοι είμαστε στην πραγματικότητα…).
Το ψηφιακό μας αντίγραφο «γεννιέται» με μερικά κλικ, χρειάζεται όμως να αφιερώσουμε λίγο χρόνο για την «εκπαίδευσή» του, για να μάθει τα… χούγια, τις αντιδράσεις και το ύφος μας, ώστε να απαντάει σαν να ήμασταν εμείς πίσω από την οθόνη του υπολογιστή.
Κατά τον κ. Ζάκο, η διαδικασία εκπαίδευσης του «κλώνου» αποτελεί και μια διαδικασία εκ νέου ανακάλυψης του πραγματικού μας εαυτού. Τα πράγματα είναι εύκολα, όταν πρόκειται για επαγγελματικά ζητήματα: δίνεις σαφείς οδηγίες στον cybertwin να απαντά στα ερωτήματα συνεργατών και πελατών σου ενώ λείπεις και βλέπεις όλα όσα «συνέβησαν» άμα τη επιστροφή σου. Αντίθετα, σε προσωπικό επίπεδο οι ισορροπίες είναι πιο λεπτές…
Με αφορμή την παρουσία του στο TEDx Thessaloniki, με θέμα «Το θάρρος να δημιουργείς» (σήμερα, από τις 11.00 π.μ., στο «Ολύμπιον»), μίλησα με τον κ. Ζάκο, ανταλλάσσοντας μερικά e-mail. Στο τέλος έμεινα με την απορία: μιλούσα με τον πραγματικό ή με τον ψηφιακό του δίδυμο; Πάντως, ακόμη και αν ισχύει το δεύτερο, θα πρέπει να τον έχει εκπαιδεύσει πολύ καλά…ΕΛΛΗΝΑΣ ΚΥΒΕΡΝΟΚΛΩΝΟΣ
Σε ηλικία μόλις 14 ετών, ο κ. Ζάκος κατασκεύασε ένα ρομπότ με δυνατότητα ομιλίας: «Παίζει ρόλο η προσωπικότητα, αλλά και το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει κανείς. Αν ένα παιδί που έχει έμφυτη περιέργεια μεγαλώνει σ’ ένα περιβάλλον που το ενθαρρύνει να ανακαλύπτει τον κόσμο γύρω του, να δημιουργεί και να πετυχαίνει τους στόχους του, αυτό θα τον βοηθήσει να γίνει καινοτόμος ως ενήλικας» απαντά, όταν τον ρωτάμε αν η καινοτομία και η δημιουργικότητα είναι θέμα γονιδίων, ανατροφής ή εκπαίδευσης.
Παιδί ενός Μανιάτη και μιας Κρητικιάς που μετανάστευσαν στην Αυστραλία, δηλώνει περήφανος για την ελληνική καταγωγή του και, όπως έχει πει παλαιότερα, κάποια στιγμή θέλει να δημιουργήσει έναν «κυβερνο-εαυτό» που θα επικοινωνεί αποκλειστικά στα Ελληνικά.ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΚΟΣΜΟ
«Πώς θα μπορούσε η Ελλάδα, εν μέσω οικονομικής κρίσης, να ενεργοποιήσει τις δημιουργικές της δυνάμεις και -κάποια στιγμή- να καταφέρει να χτίσει έναν ισχυρό τομέα τεχνολογιών αιχμής;» τον ρωτά η «Μ». «Κατά την άποψή μου», μας απαντά, «η κυβέρνηση χρειάζεται να υποστηρίξει τους καινοτόμους ερευνητές και επιχειρηματίες με σημαντικές επενδύσεις. Μια μικρή, αλλά καινοτόμος επιχείρηση θα μπορούσε, πολλαπλασιαστικά, να δημιουργήσει χιλιάδες θέσεις εργασίας και σημαντική πνευματική ιδιοκτησία για την Ελλάδα».
Παράλληλα, εκτιμά ότι «η έρευνα για την έρευνα είναι ‘OK’ σε έναν αμιγώς ακαδημαϊκό κόσμο, αλλά, αν μια χώρα, όπως η Ελλάδα, θέλει να προωθήσει την οικονομική ανάπτυξη, τότε κατά τη γνώμη μου η σύνδεση της έρευνας με την παραγωγή είναι ύψιστης σημασίας. Πιστεύω ότι το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας θα έπρεπε να έχει προσανατολισμό προς τον πραγματικό κόσμο, να καταλήγει σε πρακτικές εφαρμογές, που μπορούν να εμπορευματοποιηθούν και να φτάσουν στο κοινό».«Η ΦΑΝΤΑΣΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ»
Μία από τις αγαπημένες του φράσεις είναι το «η φαντασία είναι πιο σημαντική από τη γνώση», του Άινστάιν: «Η γνώση μάς επιτρέπει απλώς να γνωρίζουμε, ενώ η φαντασία μάς επιτρέπει να δημιουργούμε. Όταν αφήνεις ελεύθερη τη φαντασία σου, όλα είναι δυνατά -και, συχνά, οι πιο απρόβλεπτες ιδέες είναι οι καλύτερες. Η γνώση μπορεί να βάλει φραγμό στη φαντασία, καθώς αυτά που ήδη ξέρουμε θέτουν ένα περιοριστικό πλαίσιο, ενώ η φαντασία δεν έχει όρια και μπορεί να είναι επαναστατική».Ποιος είναι
Ο Γιάννης Ζαγοριανάκος σπούδασε Πληροφορική στο πανεπιστήμιο «Griffith». Η έρευνα που έκανε για μια τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης στο διαδίκτυο κέντρισε την προσοχή της ΙΒΜ Ιαπωνίας, που του προσέφερε συνεργασία πριν ακόμη ολοκληρώσει το διδακτορικό του. Είναι ερευνητικό μέλος (research fellow) στο πανεπιστήμιο «Griffith», στην Αυστραλία, ενώ το 2005, σε συνεργασία με την ψυχολόγο Liesl Capper, ίδρυσε τη «ΜyCyberTwin».Σοφία Χριστοφορίδου sofiachristoforidou@yahoo.gr