Δεν τα βλέπεις από το δρόμο. Ή μάλλον δεν γυρίζεις το βλέμμα προς τη θάλασσα, γιατί αλλιώς θα έβλεπες τους γερανούς… Τα καρνάγια της Θεσσαλονίκης βρίσκονται κατά μήκος της ακτής, δίπλα στην έκταση της ΒΙΑΜΥΛ. Χθες καμιά εκατοστή άνθρωποι είχαν την ευκαιρία να μάθουν κάτι παραπάνω για την τέχνη της ναυπηγικής. Τέσσερα γκρουπ των 25 (συν αυτούς που δεν είχαν δηλώσει συμμετοχή εκ των προτέρων) άκουγαν υπομονετικά κάτω από τον καυτό ήλιο τον κύριο Δημήτρη Χωματά, ναυπηγό τρίτης γενιάς να τους ξεναγεί στον κόσμο του.

Το σλάιντ απαιτεί την χρήση JavaScript.

Γιος και εγγονός ναυπηγού, πήγε στις αρχές της δεκαετίας του ’80 στη Ρουμανία για να σπουδάσει ναυπηγός. Είδε πολλά σκαριά να περνάν από το ναυπηγείο. Η οικογένεια του ναυπήγησε τη «Φανούλα» και την «Αγγέλικα» τα καραβάκια του Θερμαϊκού τα οποία δρομολόγησε στη γραμμή Αγια Τριάδα, Περαία, Θεσσαλονίκη πριν έρθουν τη δεκαετία του ’70 τα μονοπώλια του ΚΤΕΛ και στη συνέχεια του ΟΑΣΘ. Παλαιότερα το ναυπηγείο επισκεύαζε μεγάλα πλοία (70 μέτρα μήκος 1000 τόνων).

Σήμερα δεν υπάρχουν τέτοια πλοία, το πολύ μέχρι 40 μέτρα. Κάποτε η ΕΟΚ έδινε επιδοτήσεις για αλλαγή των σκαφών (οι Έλληνες το εκμεταλλεύτηκαν όσο μπορούσαν και αντικατέστησαν τις μικρές βάρκες με μεγάλα σκάφη. Σήμερα αυτά τα σκάφη καιν πολύ πετρέλαιο, τα ψάρια είναι ακριβά ο κόσμος δεν αγοράζει…) Λίγα χρόνια μετά η Ε.Ε άρχισε να δίνει επιδοτήσεις όχι για αλλαγή αλλά για απόσυρση των σκαφών. «Τους δίναν πολλά για να τα αποσύρουν και να βγουν στη σύνταξη» μας λέει ο κ. Χωματάς. Με αυτόν τον «εμπνευσμένο» τρόπο ήθελε η Ένωση να ελέγξει την υπεραλίευση! Υποχρέωσε δε τους ψαράδες να κόψουν τα πλοία (για να σιγουρευτεί ότι όντως αποσύρθηκαν) και κάπως έτσι «κόπηκαν χιλιάδες ξύλινα πλοία, μνημεία της ναυτικής τέχνης. Θα ήταν ευχής έργο να μπουν σε ένα ναυτικό μουσείο, αλλά…».

Το κοινό είναι γεμάτο απορίες, για το επάγγελμα του ναυπηγού, για τη Θεσσαλονίκη του τότε και του τώρα. Όπως μας εξηγεί ο κ. Χωματάς, ακόμη και σήμερα τα πλοία βγαίνουν με έναν μεσαιωνικό τρόπο με τα ξύλα- «εμείς τα λέμε βάζα, από τη λέξη βάση»- που γλιστράν κάτω από το σκάφος και με σχοινιά που το τραβάν στη στεριά με ένα ναυτικό βίντζι. Το συγκεκριμένο, στο ναυπηγείο Χωματά έχει τη δική του ιστορία. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν το ναυπηγείο ήταν ακόμη εκεί που είναι σήμερα το Ρεμέτζο, οι Γερμανοί το είχαν επιτάξει για να βγάζουν τα σκάφη τους, και έφεραν μαζί τους και τον εξοπλισμό τους. Εβδομήντα χρόνια μετά, το βίντζι με τον γερμανικό ηλεκτροκινητήρα αποδεικνύεται αθάνατο.

 Η ξενάγηση ολοκληρώθηκε λίγα μέτρα πριν από τη θάλασσα. Εκεί μας περίμεναν οι ηθοποιοί της θεατρικής ομάδα του ΙΕΚ ΑΚΜΗ. Δεκαετία του ’40 σκηνές από ένα καρνάγιο, η ανέλκυση ενός πλοίου, η φτώχια, ο αγοραίος έρωτας, ο Τσιτσάνης… Τη σκηνοθεσία έκανε η ηθοποιός Νόπη Ράντη σε συνεργασία με τον μουσικό, Δημήτρη Δαλέζη.

Σχετικά βίντεο