Προ ημερών βρέθηκα για λίγες ώρες στη Θάσο και χωρίς να το έχω προγραμματίσει αποφάσισα να διανυκτερεύσω όταν έμαθα ότι θα παιζόταν η παράσταση “Ηρακλής Μαινόμενος” από το Εθνικό Θέατρο. “Ευκαιρία να παρακολουθήσω μια παράσταση στο αρχαίο θέατρο του νησιού, που τόσα χρόνια ήταν υπό αναστήλωση”. Δίπλα μου καθόταν μια οικογένεια ξένων. “Επιστρέφοντας στην πατρίδα τους θα είχαν να λεν πως είδαν μια παράσταση αρχαίου δράματος, από τις ίδιες θέσεις που πριν αιώνες έβλεπαν θέατρο και οι αρχαίοι Θάσιοι”, σκέφτηκα. Κάτι η μοντέρνα σκηνοθεσία, που δεν είχε τίποτα το αρχαιότροπο, κάτι η γλώσσα που δεν καταλάβαιναν… έφυγαν πριν συμπληρωθεί η πρώτη ώρα. Τι εντυπώσεις θα έμεναν άραγε στους αλλοδαπούς θεατές της θεατρικής παράστασης αν ήξεραν ότι ένας από τους άθλους του Ηρακλή τοποθετείται στη Θάσο, κι ότι στο νησί ο ήρωας λατρευόταν ως θεός; Ή, για να πάμε ακόμα παραπέρα, αν υπήρχε ένα δρώμενο που να αναφέρεται στο μύθο του Ηρακλή, στον οποίο και οι ίδιοι θα μπορούσαν να λάβουν μέρος; Θα είχαν πολλά να διηγηθούν για το νησί, επιστρέφοντας στην πατρίδα τους. Κι είναι πολύ πιθανόν κάποιοι από τους φίλους τους να ήθελαν να ζήσουν την ίδια εμπειρία.

Αυτά σκεφτόμουν το επόμενο πρωί, βαδίζοντας προς το παλιό λιμάνι για να πάρω ένα καραβάκι για κάποια από τις μαγικές παραλίες του νησιού, όταν τα βήματά μου με πήγαν προς το (επίσης κλειστό επί πολλά χρόνια) αρχαιολογικό μουσείο. Το ομολογώ, ήταν η πρώτη φορά που το επισκεπτόμουν και έφυγα με τις καλύτερες εντυπώσεις. Αλλά και με μια απογοήτευση, για όλον αυτόν τον πολιτιστικό θησαυρό τον οποίο φαίνεται να αγνοεί η σύγχρονη πραγματικότητα της Θάσου. Όχι τόσο ως καθημερινό βίωμα- αυτό εξάλλου είναι προσωπική υπόθεση του καθενός. Όμως δεν μπόρεσα να μην αναρωτηθώ πως ένα νησί που βασίζεται στον τουρισμό, αφήνει τόσους μύθους στα…. “αζήτητα”.

Οι ειδικοί περί τον τουρισμό υποστηρίζουν ότι οι ευκατάστατοι τουρίστες δεν αγοράζουν απλώς “πακέτα διακοπών” αλλά “πακέτα εμπειριών”, που σημαίνει βιώματα, αναμνήσεις και λόγους για να επιστρέψουν σε ένα μέρος. Ο ήλιος και η θάλασσα δεν είναι πλέον αρκετά, τουλάχιστον για κάποιον που είναι διατεθειμένος να ξοδέψει κάτι παραπάνω για ένα αξέχαστο ταξίδι. Υπάρχουν τόποι που κατασκευάζουν έναν μύθο δημιουργώντας εκ του μηδενός πολλές φορές μια τουριστική εμπειρία, την οποία και… μοσχοπουλούν.

Δημοπρασία στο e-bay. Αργυρό νόμισμα Θασίων με παράσταση του Ηρακλή. 148πχ Πουλήθηκε για 1200 δολάρια τον Μάιο του 2012. Το πως έφτασε εκεί, ποιος το πούλησε και πως το απέκτησε πιθανότατα δεν θα το μαθουμε ποτε.
Item condition: —
Ended: 16 May, 201223:22:00 BST
Sold for: US $1,200.00
Approximately £773.79

Η Θάσος, από την άλλη, δεν έχει καμία τέτοια ανάγκη να επινοήσει την αφήγηση για να γοητεύσει τον τουρίστα. Υπάρχει ήδη εδώ και αιώνες. Απλώς θα πρέπει να την “αποκαλύψει”. Να γοητεύσει τον τουρίστα με τις ιστορίες για τον ερωτύλο Δία, τις περιπέτειες του με την Ευρώπη και το θυμό του αδελφού της, Θάσου. Για τη λατρεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου ως Θεού, τους άθλους του Ηρακλή, το Διόνυσο και τον Σειληνό. Για τα νομισματοκοπεία και το εμπορικό δαιμόνιο των αρχαίων Θασίων, για το μάρμαρο, το μέλι και το κρασί, που ήταν ξακουστά στην αρχαιότητα.

Αντ΄ αυτού η Θάσος φαίνεται να μένει γαντζωμένη στην αισθητική της δεκαετίας του ’80 που είχε ως φετίχ της την πλαστική καρέκλα. Σαν να της αρκούν απλώς και μόνο οι παραθεριστές που αναζητούν μια καθαρή παραλία, μια ταβέρνα με φθηνή χωριάτικη και η διανυκτέρευση στα «ρουμς του λετ». Σαν να είναι ευχαριστημένη με τους τουρίστες των χαμηλών απαιτήσεων αλλά και των περιορισμένων οικονομικών δυνατοτήτων.

Όμως το νησί έχει να προσφέρει πολύ περισσότερα από τα σμαραγδένια νερά και τις χρυσές αμμουδιές του. Έχει να προσφέρει πολιτισμό. Πολιτισμό του χθες και του σήμερα, της τέχνης και της καθημερινής ζωής. Στις μέρες μας αυτό είναι που ξεχωρίζει ένα μέρος, αυτό το κάνει ιδιαίτερο, μοναδικό.

“Που είναι ο δήμος; Γιατί δεν προβάλλει τον πολιτισμό του νησιού;”… σαν να ακούω τις συνήθεις αιτιάσεις που προβάλλονται σε αυτές τις περιπτώσεις. Κατά την ταπεινή μου άποψη, κανένας δεν έχει ισχυρότερο κίνητρο να το κάνει από αυτόν που θα έχει κέρδος, δηλαδή από τον ξενοδόχο, τον εστιάτορα, τον επαγγελματία του τουρισμού. Και όταν υπάρχει ισχυρό κίνητρο υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας του εγχειρήματος.

Σκεφτείτε αν οι ξενοδόχοι αντί για εισαγόμενο, φθηνό μέλι από τη Βουλγαρία σέρβιραν στο πρωινό το περίφημο μέλι Θάσου; Αν οι μελισσοκόμοι διοργάνωναν επισκέψεις στα μελίσσια τους, εξηγούσαν στους τουρίστες πως αναπτύχθηκε η μελισσοκομία στο νησί ανά τους αιώνες και τους έδειχναν στην πράξη πως φτάνουμε από το άνθος στην κηρήθρα και το μέλι; Αν όσοι καλλιεργούν ελαιόδεντρα ανέθεταν στους επισκέπτες, εν είδει εμπειρίας, να μαζέψουν τον καρπό και τους έδειχναν πως να παρασκευάσουν οι ίδιοι το δικό τους βαζάκι με βρώσιμες θασίτικες ελιές; Αν, σε ανταπόδοση προς την τοπική κοινωνία, οι μαρμαράδες της περιοχής υποστήριζαν τη διοργάνωση βιωματικών σεμιναρίων γλυπτικής, που μπορεί να απευθύνονταν από τον καλλιτέχνη μέχρι τον αδαή τουρίστα; Αν οι επαγγελματίες του τουρισμού χρηματοδοτούσαν ένα πολιτιστικό γεγονός μεγάλης εμβέλειας, σε αναφορά και με το έργο των αρχαίων Θάσιων καλλιτεχνών;

Εκτός από καταπληκτικές ακρογιαλιές και καταπράσινες διαδρομές, η Θάσος έχει να παρουσιάσει ιστορία έξι χιλιετιών, μπορεί να δημιουργήσει εμπειρίες, αναμνήσεις και λόγους στους τουρίστες για να επιστρέφουν κάθε καλοκαίρι. Θα το κάνει;

(Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε πέρσι, τέτοια εποχή στην εφημερίδα ΘΑΣΙΑΚΗ. Το ανέσυρα για να φτιάξω διάθεση, για το επόμενο τριήμερο που σχεδιάζω μια μικρή βόλτα στη
Θάσο)