Τις απόψεις του για το πώς μπορούν να λειτουργούν οι βιώσιμες πόλεις, με αναφορά στη Masdar City (που σχεδιάζεται να γίνει η Σίλικον Βάλει της καθαρής ενέργειας, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) θα αναπτύξει σε συμπόσιο που διοργανώνει ο ΣΕΒ, στις 7 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη.
«Η εξοικονόμηση ενέργειας είναι το πιο φθηνό πράγμα που έχουμε. Διαπίστωσα με έκπληξη ότι μέχρι το 2010 η Ελλάδα στην κατανάλωση βενζίνης ανά κάτοικο είναι πολύ μεγαλύτερη από τη Γερμανία και τη Γαλλία… Τα καύσιμα έχουν σημαντική συμβολή στο εξωτερικό χρέος της Ελλάδας, με πολύ μικρό παραγωγικό αποτέλεσμα. Μεταξύ αστείου και σοβαρού λέω ότι στην Ελλάδα δεν θα θεωρήσω ότι υπάρχει πραγματική κρίση αν δεν δω τον κόσμο να κυκλοφορεί με ποδήλατα» λέει μεταξύ άλλων.
«Αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα είναι ένα μικρό της παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης. Όταν άρχισε η φτηνή ενέργεια να μη φτάνει για όλους εμφανίστηκαν και μεγιστοποιήθηκαν τα προβλήματα στην παγκόσμια οικονομία» λέει, παρατηρώντας ότι σε καμία άλλη περίπτωση η τιμή του πετρελαίου δεν παρέμεινε σταθερά υψηλή με τη παγκόσμια οικονομία να είναι σε ύφεση. «Αυτή τη στιγμή ‘στραγγίζουμε’ όλες τις πηγές υδρογονανθράκων».
Μπορεί να υπάρξει παραγωγή πλούτου και άρα ανάπτυξη χωρίς κατανάλωση ενέργειας;
Η οικονομική ανάπτυξη είναι άμεσα συνυφασμένη με την ενέργεια. Σιγά σιγά μαθαίνουμε ότι μπορούμε να χρησιμοποιούμε πιο αποδοτικά την ενέργεια ώστε να παράγουμε περισσότερο πλούτο. Δεν έχουμε άλλη επιλογή παρά να στραφούμε στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Γιατί τόσο από τη σκοπιά της κλιματικής αλλαγής όσο και των αποθεμάτων υδρογονανθράκων, έχουμε πρόβλημα.
Πώς θα λειτουργούσε μια κοινωνία βασισμένη στο μοντέλο της βιώσιμης ανάπτυξης;
Η ενέργεια είναι καίριο ζήτημα. Σκέφτομαι πάνω στην ιδέα να δημιουργήσουμε ένα νόμισμα βασισμένο στην ενέργεια, όπως παλιά είχαμε τον κανόνα του χρυσού να έχουμε νόμισμα συνδεδεμένο με την ικανότητα παραγωγής ενέργειας. Αυτό το νόμισμα θα μπορούσε να έχει εφαρμογή πχ σε τοπικό επίπεδο. Στη Masdar για παράδειγμα ο στόχος είναι η ενεργειακή αυτονομία της πόλης.
Στο μυαλό των περισσοτέρων τα εμιράτα ταυτίζονται με την αφθονία σε πετρέλαιο. Πως προέκυψε το ενδιαφέρον για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την εξοικονόμηση ενέργειας;
Με τις σημερινές αποδόσεις τα κοιτάσματα θα έχουν εξαντληθεί σε 100-150 χρόνια, οπότε δεν θα έχουν αφήσει τίποτα στα εγγόνια τους. Τα αραβικά εμιράτα προσπαθούν θεωρούν προβληματική μια οικονομία απόλυτα συνδεδεμένη με το πετρέλαιο, για αυτό προσπαθούν να διαφοροποιήσουν την οικονομία τους, βάζοντας στο portfolio τουρισμό, τεχνολογίες αιχμής, ενεργοβόρες βιομηχανίες αλλά και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Είναι η Μasdar City η Silicon Valley της ενέργειας;
Αυτή ήταν η ιδέα. Υπάρχει η ακαδημαϊκή έρευνα πάνω στις βιώσιμες πηγές ενέργειας από το Masdar Institute of Science and Technology, τα κτίρια που κτίζονται εκεί είναι αυτόνομα ενεργειακά και σε αυτά ο στόχος είναι να στεγαστούν εταιρείες που σχετίζονται με τον τομέα της ενέργειας ή επενδυτές που θέλουν να χρηματοδοτήσουν την έρευνα σε αυτό το πεδίο. Βέβαια η Masdar City ακόμη βρίσκεται σε περίοδο νηπιακής ηλικίας. Το πανεπιστήμιο λειτουργεί εκεί, κατασκευάζεται ένα μεγάλο κτίριο για τα γραφεία της Siemens και άλλα για γραφεία εταιρειών που θα εγκατασταθούν στην ελεύθερη ζώνη της πόλης. Στα επόμενα βήματα περιλαμβάνονται και άλλες κατασκευές. Ο σχεδιασμός είναι να αναπτυχθεί ένα ενεργειακό cluster..Δουλεύουμε σε ερευνητικά προγράμματα και έχουμε επαφές με εταιρείες και funds για χρηματοδότηση και ενδεχομένως εγκατάσταση τους στη Masdar.
Τι θα χρειαζόταν για να γίνει κάτι αντίστοιχο και με την Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας Θεσσαλονίκης;
Αυτό που πραγματικά χρειάζεται είναι επιχειρηματικότητα, ανοιχτοί ορίζοντες και, φυσικά, τα κεφάλαια και το ανθρώπινο δυναμικό. Θα πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχουν συγκεκριμένοι στόχοι ως προς το αποτέλεσμα. Εμείς για παράδειγμα στη Masdar δημιουργούμε το πλαίσιο για να υπάρχει ένας πολύ συγκεκριμένος και απτός λόγος ύπαρξης της πόλης, ως προς την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας.
Πως θα μπορούσε η Θεσσαλονίκη, με τα προβλήματα που έχει, να πλησιάσει στο πρότυπο μιας βιώσιμης πόλης;
Η προσπάθεια που γίνεται με το μετρό είναι σαφώς θετική. Θα μπορούσαν να γίνουν πολύ περισσότερες προσπάθειες όσον αφορά τις μεταφορές, να φτιάξουμε ποδηλατοδρόμους και πεζοδρόμια, να μειώσουμε τις θέσεις στάθμευσης. Εγώ, όσο ζούσα στη Θεσσαλονίκη ως φοιτητής, μετακινούμουν με ποδήλατο και δεν είχα κανένα πρόβλημα. Αν ο κόσμος καταλάβει ότι δεν τον συμφέρει να χρησιμοποιεί τόσο πολύ το αυτοκίνητο, ίσως αρχίσει να αλλάζει. Πάρα πολλές μετακινήσεις που δεν έχουν λόγο να γίνουν γίνονται με αυτοκίνητο, θα μπορούσαν πολύ εύκολα να γίνουν με άλλο μέσο μεταφοράς. Η εξοικονόμηση ενέργειας είναι το πιο φθηνό πράγμα που έχουμε. Διαπίστωσα με έκπληξη ότι μέχρι το 2010 η Ελλάδα στην κατανάλωση βενζίνης ανά κάτοικο είναι πολύ μεγαλύτερη από τη Γερμανία και τη Γαλλία… Τα καύσιμα έχουν σημαντική συμβολή στο εξωτερικό χρέος της Ελλάδας, με πολύ μικρό παραγωγικό αποτέλεσμα. Μεταξύ αστείου και σοβαρού λέω ότι στην Ελλάδα δεν θα θεωρήσω ότι υπάρχει πραγματική κρίση αν δεν δω τον κόσμο να κυκλοφορεί με ποδήλατα.
Πολύ μεγάλη σημασία, στην έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης, έχουν τα κτίρια. Στην Ελλάδα χρησιμοποιούμε μαζούτ για τη θέρμανση των κτιρίων. Αυτά είναι πεταμένα λεφτά. Τα κτίρια μας θα μπορούσαν να είχαν χτιστεί με πολύ καλύτερη θερμική μόνωση, με βιοκλιματικά χαρακτηριστικά κλπ
Βέβαια δεν μπορείς να πεις ότι θα ξαναχτίσεις την πόλη από την αρχή αλλά μπορούμε να κάνουμε πιο εύκολες παρεμβάσεις όπως οι μονώσεις των κτιρίων. Πιστεύω ότι θα μπορούσαμε να πείσουμε τους εταίρους μας μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
Σοφια Χριστοφορίδου
sofiachristoforidou@yahoo.gr
Δημοσιεύτηκε στην «Μακεδονία της Κυριακής» 2/12/2012
Sophie's Stories 