«Πήραμε την ανάπτυξη μας λάθος» θα μπορούσαν να παραφράσουν τον στίχο του Σεφέρη οι δήμαρχοι που έλαβαν μέρος στην έρευνα του Οικονομικού Επιμελητηρίου, σε συνεργασία με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Στην έρευνα, υπό την επίβλεψη του προέδρου του τμήματος Στατιστικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Επαμεινώνδα Πανά, ερωτήθηκαν 103 δήμαρχοι (από το 30% των δήμων της χώρας), 1.553 οικονομολόγοι και 5.840 πολίτες, καταγράφονται δε οι απόψεις τους ως προς τα προβλήματα, αλλά και ως προς το πού πρέπει να κατευθυνθεί η ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια.
Στα αξιοσημείωτα: και οι τρεις επιμέρους ομάδες συμφωνούν σε ένα μοντέλο που εστιάζει στην τουριστική ανάπτυξη και στην αναζωογόνηση της υπαίθρου και λιγότερο στην ανάπτυξη της βιομηχανίας και στην εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου.
«Το μοντέλο ανάπτυξης που εφαρμόστηκε στη χώρα τα τελευταία 5-10 χρόνια ήταν ακατάλληλο» υποστηρίζει η μεγάλη πλειοψηφία των δημάρχων (63,5%), ενώ μόνο το 27% απαντά ότι ήταν «αρκετά κατάλληλο» -εξ ου και, συγκρίνοντας την κατάσταση σε σχέση με πριν από πέντε χρόνια, το 84% κρίνει ότι είναι χειρότερη.
Οι δήμαρχοι εμφανίζονται δυσαρεστημένοι από τις προσπάθειες μιας σειράς κυβερνήσεων να βελτιώσουν την οικονομική κατάσταση της περιοχής τους: μόνο ένας στους πέντε εμφανίζεται λιγότερο ή περισσότερο ικανοποιημένος, ενώ το 65% απαντά από «λίγο» έως «καθόλου». Χειρότερα βαθμολογούν τους κατά περίπτωση κυβερνώντες ως προς τις επιδόσεις τους στη βελτίωση της λεγόμενης «κοινωνικής κατάστασης» της περιοχής τους: οι θετικές απαντήσεις δεν ξεπερνούν το 15,7%, ενώ οι αρνητικές κυμαίνονται πάνω από το 68%.
Για τη σημερινή πολιτικοοικονομική κατάσταση στην περιφέρειά τους θεωρούν ότι πρωτίστως φταίνε οι κυβερνήσεις των τελευταίων 30 ετών (79,4%) και η έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού (60,3%) και πολύ λιγότερο η τοπική αυτοδιοίκηση (11,1%) και η περιφερειακή διοίκηση (7,9%). Όσο, δε, για την επόμενη πενταετία, οι αιρετοί άρχοντες είναι απαισιόδοξοι: το 74,6% προβλέπει ότι τα πράγματα θα είναι αρκετά έως πολύ χειρότερα, επειδή θα συνεχιστεί η ύφεση (74,1%), δεν θα έχουμε ανάπτυξη (63%) και οι αποφάσεις της πολιτείας δεν είναι προς τη σωστή κατεύθυνση (53,7%), ενώ ένα 25,3% (των… αισιόδοξων) εκτιμά ότι τα πράγματα θα είναι καλύτερα, κυρίως διότι η ανάπτυξη θα είναι υψηλότερη (62,5%) και δευτερευόντως (37,5) επειδή θα μειωθεί η διαφθορά και η περιφερειακή διοίκηση θα βοηθήσει στην τοπική ανάπτυξη.

ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
Το υπ’ αριθμόν «ένα» πρόβλημα για τις τοπικές κοινωνίες είναι η ανεργία (96,6%), σύμφωνα με την ιεράρχηση των προβλημάτων που κάνουν οι δήμαρχοι, και ακολουθούν κατά πόδας η φτώχεια (93%), η ακρίβεια (91,4%), η έλλειψη υποδομών (85,3%) και η ασφάλεια των πολιτών (83,9%). Η λαθρομετανάστευση ως πρόβλημα ιεραρχείται στην 10η θέση, κάτω από το δημογραφικό -αν και περισσότεροι από τους μισούς εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης (56,7%) πιστεύουν ότι η υποδοχή παράνομων μεταναστών δημιουργεί έντονο πρόβλημα στην περιφέρειά τους…
Στην πρώτη τριάδα των σημαντικών δραστηριοτήτων για τη μελλοντική ανάπτυξη της περιοχής τους οι δήμαρχοι τοποθετούν τον τουρισμό (32,9% ως πρώτη επιλογή), τη γεωργία (28,6% ως πρώτη επιλογή και 20,3% ως δεύτερη) και την κτηνοτροφία (8,6% ως πρώτη επιλογή και 17,2% ως δεύτερη).
Τέλος, σε ό,τι αφορά την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής τους, πάνω από οκτώ στους δέκα συμφωνούν ότι πρέπει να ενισχυθεί η δημιουργία νέων επιχειρήσεων, για δύο στους τρεις ρόλο θα παίξει η ψήφιση φορολογικών κινήτρων και για έναν στους δύο η αξιοποίηση των κοινωνικών δικτύων.

Η τεχνοκρατική ματιά: Πώς βλέπουν την κατάσταση οι οικονομολόγοι

Οι τρεις σημαντικότερες οικονομικές δραστηριότητες για τη μελλοντική ανάπτυξη είναι, σύμφωνα με τις περισσότερες απαντήσεις των οικονομολόγων, ο τουρισμός (16,9% ως πρώτη επιλογή), η γεωργία (15,6% ως πρώτη επιλογή) και η κτηνοτροφία (11,4% ως πρώτη επιλογή).
Ο σημαντικότερος παράγοντας για την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων τής κατά περίπτωση περιφέρειας εκτιμάται ότι είναι η ενίσχυση της δημιουργίας νέων επιχειρήσεων και η διαμόρφωση φορολογικών κινήτρων (28,4%). Παρ’ όλα αυτά, πάνω από οκτώ στους δέκα (81,5%) έχουν την άποψη ότι η επιχειρηματικότητα στην περιοχή τους αντιμετωπίζεται με δυσπιστία, ενώ το 97,9% πιστεύει ότι η κρίση θα οδηγήσει σε κλείσιμο επιχειρήσεων στην περιοχή όπου δραστηριοποιούνται και σε αύξηση της ανεργίας.

ΕΛΑΧΙΣΤΟΙ ΡΙΧΝΟΥΝ ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΣΤΗΝ ΤΡΟΪΚΑ
Στις τρεις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην περιοχή τους οι οικονομολόγοι τοποθετούν την οικονομική αβεβαιότητα (26,3%), την πτώση του τζίρου στην τοπική αγορά (19,2%) και τους υψηλούς φορολογικούς συντελεστές (17,6%) και πολύ λιγότερο τις αποφάσεις της τρόικας (7,6%) και το χρέος της χώρας (3%). Γι’ αυτό, εξάλλου, και το 94,7% πιστεύει ότι οι συνθήκες της τοπικής αγοράς δημιουργούν αβεβαιότητα για την ίδρυση νέων επιχειρήσεων.
Σύμφωνα με τις απαντήσεις των ειδικών, οι συχνές αλλαγές της φορολογικής νομοθεσίας δεν αυξάνουν καθόλου (54,3%) ή λίγο (31,5%) τα δημόσια έσοδα, ενώ δεν βελτιώνουν καθόλου (85,7%) το επενδυτικό κλίμα.

Νέες τάσεις: Επιστροφή στην ύπαιθρο, «ναι» στην ήπια ανάπτυξη

Η εγκατάλειψη της υπαίθρου αποτέλεσε ένα σημαντικό πρόβλημα για την ανάπτυξη της περιοχής τους πιστεύουν δύο στους τρεις οικονομολόγους που συμμετείχαν στην έρευνα (68,6%), ενώ το 83,8% επιθυμεί αυτού του είδους την ανάπτυξη.
Για έναν στους δύο δημάρχους η εγκατάλειψη της γεωργίας στην περιοχή τους ήταν «πολύ σημαντικό πρόβλημα» (και για το 29,8% «σημαντικό πρόβλημα») και η αναζωογόνηση της υπαίθρου είναι «σημαντικό» (60,7%) ή ακόμη και «κρίσιμο ζήτημα» (32,1%) όσον αφορά την προοπτική ανάπτυξης της περιοχής τους την επόμενη δεκαετία. Το 86% των πολιτών επιθυμεί (το 67,3% «πάρα πολύ» και το 18,7% «αρκετά») την ανάπτυξη των γεωργικών δραστηριοτήτων στην περιφέρεια όπου ζει, ενώ στη γεωργία βλέπει αναπτυξιακές προοπτικές και το 89,3% των δημάρχων.
Αντίστοιχες είναι οι απαντήσεις σχετικά με την κτηνοτροφία: το 77,2% των πολιτών, το 83% των δημάρχων και το 75,3% των οικονομολόγων θα επιθυμούσαν την ανάπτυξη κτηνοτροφικών δραστηριοτήτων στην περιοχή τους στο μέλλον.

ΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
Σκεπτόμενοι το οικονομικό και αναπτυξιακό μοντέλο της περιφέρειάς τους, το 87,2% των πολιτών επιθυμεί την ανάπτυξη πολιτιστικών και το 85,2% αθλητικών δραστηριοτήτων (90,4% και 90%, αντίστοιχα, τα ποσοστά των δημάρχων και 70,3% και 68,5% των οικονομολόγων που πιστεύουν στην ανάπτυξη μέσω αυτής της οδού). Θετικά αντιμετωπίζει την ανάπτυξη των υπηρεσιών υγείας (ως μέρους του οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης της περιφέρειάς τους) το 95,8% των πολιτών, το 96,6% των δημάρχων και το 88,1% των οικονομολόγων. «Ναι» και στην ανάπτυξη μέσω νέων τεχνολογιών λέει το 91% των πολιτών, το 95% των οικονομολόγων και το 98,1% των δημάρχων. Παράλληλα, όμως, το 82,7% των οικονομολόγων, το 89,4% των πολιτών και το 93,9% των δημάρχων επιμένουν ότι το παραδοσιακό μοντέλο της ανάπτυξης εμπορικών δραστηριοτήτων έχει οικονομικό μέλλον για την περιοχή τους.

Τουρισμός-βιομηχανία: Σημειώσατε «ένα»

Για την πλειοψηφία των συμμετεχόντων στην έρευνα ο τουρισμός αποτελεί διέξοδο ανάπτυξης. Έτσι, στο ερώτημα «Σκεπτόμενοι το οικονομικό και αναπτυξιακό μέλλον της περιφέρειάς σας, θα επιθυμούσατε την ανάπτυξη των τουριστικών δραστηριοτήτων;», το 88,1% των οικονομολόγων, το 89,2% των πολιτών και το 93,4% των δημάρχων απαντά θετικά.
Με ορίζοντα δεκαετίας, οι δήμαρχοι χαρακτηρίζουν την ανάπτυξη του τουρισμού ως ζήτημα «σημαντικό» (47,5%) ή ακόμη και «κρίσιμο» (44,3%), εξ ου και το τοποθετούν στην πρώτη θέση των πλέον σημαντικών ζητημάτων για την περιοχή τους (44,3%), πάνω από τις υποδομές υγείας, την αναζωογόνηση της υπαίθρου (32,1%) και τη βελτίωση των δημόσιων μέσων μεταφοράς (29,1%).

ΔΙΧΑΖΕΙ Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ
Δεν συγκεντρώνει την ίδια κοινωνική συναίνεση η ανάπτυξη βιομηχανικών δραστηριοτήτων: έτσι, ενώ σχεδόν το 64% των πολιτών βλέπει θετικά μια τέτοια προοπτική, υπάρχει κι ένα σημαντικό ποσοστό που την αντιμετωπίζει ουδέτερα (19,7%) ή ακόμη και αρνητικά (15%).
Τα υψηλότερα ποσοστά όλων εκείνων που δεν θέλουν βιομηχανικές δραστηριότητες στην περιοχή τους είναι στις ηλικίες κάτω των 29 χρόνων (18,1%) και μεταξύ 45 και 59 ετών (17,3%), ανώτατης εκπαίδευσης (18,5%). Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το ότι, ανά επαγγελματική κατηγορία, τα υψηλότερα ποσοστά όσων δίνουν την απάντηση «δεν θα επιθυμούσα την ανάπτυξη βιομηχανικών δραστηριοτήτων» καταγράφονται μεταξύ των φοιτητών (14,5%), αλλά και εκείνων που δεν εργάζονται (11,3%)!
Οι άνεργοι που δίνουν την ίδια απάντηση αντιστοιχούν στο 7,6% του δείγματος, ενώ το χαμηλότερο ποσοστό εκείνων που είναι αρνητικοί στη βιομηχανική ανάπτυξη είναι οι αγρότες (με 1,9%).
Σε αντιστοιχία με τους ψηφοφόρους τους, μόνο το 63,2% των δημάρχων επιθυμεί βιομηχανικές δραστηριότητες στην περιοχή του, ενώ πάνω από ένας στους τρεις το αντιμετωπίζει ουδέτερα (22,4%) ή και αρνητικά (14,3). Αντιθέτως, τρεις στους τέσσερις οικονομολόγους επιθυμούν βιομηχανικές δραστηριότητες στην περιοχή τους, ένα 16% αντιμετωπίζει το θέμα ουδέτερα και ένα 9% αρνητικά.
Αν και μια μεγάλη μερίδα των πολιτών (68,3%) επιθυμεί την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου κάθε περιοχής, ένα 18,5% βλέπει το ζήτημα ουδέτερα, ενώ ένα ποσοστό 11,8% είναι αρνητικό σ’ αυτήν την προοπτική. Με βάση την κατάταξη αναλόγως της εργασιακής κατάστασης, τα υψηλότερα ποσοστά αρνητικών απαντήσεων παρουσιάζουν οι εργαζόμενοι και οι φοιτητές (15,9%), οι άνεργοι (14,3%) και οι μη εργαζόμενοι (10%) και τα χαμηλότερα οι νοικοκυρές (6,1%). Μικρότερο (47,8%) είναι το ποσοστό των δημάρχων που επιθυμούν την ανάπτυξη του ορυκτού πλούτου, καθώς ένα 37% έχει ουδέτερη και ένα 15,2% αρνητική στάση επί του θέματος (το 34,6% δεν το θεωρεί καν σημαντικό ζήτημα για την προοπτική ανάπτυξης στην περιοχή του την επόμενη δεκαετία).
Τέσσερις στους δέκα χαρακτηρίζουν «σημαντικό πρόβλημα» τις δυσκολίες εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της περιοχής τους, το ζήτημα ωστόσο δεν φαίνεται να αφορά τους υπόλοιπους. Από την πλευρά τους, οι οικονομολόγοι είναι μοιρασμένοι, με το 68,5% να βλέπει το θέμα θετικά και ένα 30,5% ουδέτερα ή αρνητικά.

Σοφία Χριστοφορίδου Δημοσιεύτηκε στην «Μακεδονία της Κυριακής», στην κατηγορία: Οικονομία Ημερομηνία: 04/05/2013 http://www.makthes.gr/news/economy/103884/