Στο δημοτικό τα θρησκευτικά ήταν ένα από τα αγαπημένα μου μαθήματα. Ήταν ωραίες ιστορίες για το πως έγιναν όλα (ή τουλάχιστον η εβραϊκή εκδοχή τους, μια που τότε κάναμε κυρίως τα της Παλαιάς Διαθήκης). Στην πέμπτη και στην έκτη τάξη είχα για δάσκαλο έναν παπά («παπαδάσκαλο» τον λέγαμε) και ως παιδί με ανησυχίες τον είχα ταράξει στις ερωτήσεις, για όσα δεν καταλάβαινα για τη θρησκεία.  Μια φορά, στην έκτη δημοτικού, τον ρώτησα: «κύριε, αν κάποιος ήταν σε όλη του τη ζωή καλός, βοηθούσε τον πλησίον, δεν πείραξε κανέναν, ακολουθούσε στην πράξη όσα διδάσκει ο Χριστός αλλά δεν ήταν χριστιανός θα πάει στον παράδεισο ή στην κόλαση;». Μου απάντησε το δεύτερο, αλλά επειδή είδε ότι δεν με ικανοποίησε η απάντηση, το γύρισε. «Αν ποτέ στη ζωή του δεν είχε ακούσει το δίδαγμα του Χριστού και ήταν καλός άνθρωπος, θα πάει στον παράδεισο. Αν άκουσε από κάποιον ιεραπόστολο το χριστιανικό κήρυγμα και δεν έγινε χριστιανός όχι». Απογοητεύτηκα, γιατί σκέφτηκα ότι και στην εποχή του Ιησού θα ζούσαν καλοί άνθρωποι που μπορεί να μην ήταν έτοιμοι να απαρνηθούν την παλιά τους θρησκεία για τη νέα, και ήταν λίγο άδικο να τιμωρηθούν. Τέλος πάντων, έχοντας τέτοιου είδους απορίες, γράφτηκα οικειοθελώς στο κατηχητικό όπου τα απογεύματα του Σαββάτου μας έκανε μάθημα μέσα στην εκκλησία ο παπα-Άγγελος, ένας παπάς με ανθρώπινες αδυναμίες και τσαλακωμένη εικόνα. Τα μαθήματα θρησκευτικών συνέχισαν και στο γυμνάσιο και στο λύκειο- μάλιστα υποτίθεται ότι κάποια στιγμή το μάθημα διευρυνόταν πέρα από το ορθόδοξο δόγμα και σε άλλες θρησκείες, αλλά στην πραγματικότητα το βιβλίο ξεπετούσε τις άλλες θρησκείες με μια παράγραφο, άντε δυο.  Τα βιβλία είχαν μια απίστευτη ξύλινη γλώσσα και οι καθηγητές μας ζητούσαν να αποστηθίζουμε, αντί να κουβεντιάζουμε ελεύθερα στην τάξη. Κάπως έτσι κατέληξα με ένα 16 στο μάθημα των θρησκευτικών- τον χαμηλότερο βαθμό στο απολυτήριο λυκείου. Εγώ, που είχα μεταφυσικές ανησυχίες και πραγματικό ενδιαφέρον για την ουσία του μαθήματος, σήμερα ελάχιστα θυμάμαι από όσα μας δίδαξαν στα θρησκευτικά. Χρόνια αργότερα έβλεπα μια φίλη μου να «διαβάζει» τα παιδιά της και να τα μαλώνει που δεν είχαν καλούς βαθμούς στα θρησκευτικά. Στα θρησκευτικά!!! Ο μικρός πάλευε να αποστηθίσει την ιστορία του Νώε, του Αβραάμ και του Σαμψών- είμαι σίγουρη ότι αν έβλεπε τις ταινίες που δείχνουν τη Μεγάλη Εβδομάδα περισσότερα θα συγκρατούσε.

Άρα τι; Να καταργηθούν τα θρησκευτικά; Θα έλεγα πως όχι. Όχι όμως με τη λογική όσων παρελαύνουν στα κανάλια και είτε εμφανίζονται ως θεματοφύλακες του έθνους και της ορθοδοξίας, ούτε με τη λογική των καθηγητών Θεολογίας- στο κάτω κάτω οι τελευταίοι έχουν και ‘έννομο συμφέρον’.  Παραδέχομαι πως πέρασαν 20 χρόνια από τότε που τελείωσα εγώ το λύκειο και δεν ξέρω πως είναι τα βιβλία που διδάσκονται τα παιδιά σήμερα. Σκέφτομαι πώς θα θελα να είναι το μάθημα των θρησκευτικών. Σίγουρα προαιρετικό.  Μια ανοιχτή συζήτηση με τα παιδιά για το τι πρεσβεύει κάθε δόγμα – ώστε ως ενήλικες πια, έχοντας αποκτήσει κριτική σκέψη (λέμε τώρα) είτε να έχουν τη γνώση να υποστηρίξουν το θρήσκευμα που επέλεξαν οι γονείς τους για αυτούς πριν από αυτούς, είτε ενδεχομένως να αποφασίσουν τι τους ταιριάζει περισσότερο. Το δεύτερο δεν νομίζω ότι  είναι και τόσο πιθανό, το πιθανότερο είναι το μάθημα (ένα τέτοιο μάθημα) να αποτελούσε την αφετηρία για περισσότερο ψάξιμο, αλλά ακόμη και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Το σημαντικότερο κατ’ εμέ θα ήταν το μάθημα των θρησκευτικών ή της θρησκειολογίας να μάθαινε στα παιδιά την συνύπαρξη- γιατί στις τάξεις δεν υπάρχουν πια μόνο χριστιανόπουλα. Να μάθαινε τον σεβασμό στα μεταφυσικά πιστεύω του άλλου. Την κατανόηση και την αποδοχή.

(Με αφορμή την πρόταση της ΔΗΜΑΡ να γίνει προαιρετικό το μάθημα των θρησκευτικών στο λύκειο ή να γίνει μάθημα θρησκειολογίας. Το ξέρω ότι η καθηγήτρια και βουλευτής Μαρία Ρεπούση είναι ένα πρόσωπο που αγαπούν να μισούν πολλοί στην Ελλάδα- μόνο που η πρόταση για κατάργηση των θρησκευτικών δεν είναι προσωπική άποψη, της Ρεπούση, αλλά του κόμματος με το οποίο εκλέχθηκε, της ΔΗΜΑΡ. Το όνομα Ρεπούση φυσικά ενεργοποιεί αντανακλαστικά… όμως εγώ δεν διαφωνώ με την άποψη ότι «Στη Β’ και την Γ’ των Επαγγελματικών Λυκείων δεν υπάρχει η Ιστορία. Αυτοί θα γίνουν πολίτες του κράτους. Και διδάσκονται Ιστορία μόνο στην Α’ Λυκείου. (,…) υποβαθμίζονται οι Φυσικές Επιστήμες και η Βιολογία που είναι βασική επιστήμη και δεν ξέρω πώς μπορούν σε μια σειρά από ειδικότητες να απουσιάζει η Βιολογία ή να υποβαθμίζονται οι Φυσικές Επιστήμες. Αντίθετα, διδάσκονται τα Θρησκευτικά και αναρωτιέμαι: γιατί ενώ θέλετε να κάνετε ένα νέο σύγχρονο Λύκειο, επιμένετε στην αντίληψή σας για τα Θρησκευτικά που δεν είναι καν Θρησκειολογία όπως ήταν σε παλαιότερα σχέδια επί της υπουργίας της Αννας Διαμαντοπούλου;» )