Το ερώτημα για την ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ είναι αν με την έλευση του ιδιώτη θα βελτιωθούν οι παρεχόμενες υπηρεσίες, ή αν οι προσδοκίες αυτές βουλιάξουν στο βωμό του υπερκέρδους.  Αυτό που απασχολεί τους πελάτες και χρηματοδότες της εταιρείας είναι το καίριο ερώτημα και  για τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας Νίκο Παπαδάκη. Ο ίδιος τονίζει ότι ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα στην υπόθεση πώλησης της ΕΥΑΘ παραμένει ο μηχανισμός ελέγχου του δημοσίου για το αν ο ιδιώτης που πιθανώς θα αναλάβει την εταιρεία τηρεί τους όρους της συμφωνίας. «Πιθανώς», γιατί για τον ίδιο δεν είναι βέβαιη η ιδιωτικοποίηση, αν ο ιδιώτης κρίνει ότι δεν βγαίνει η συνάρτηση με τους συντελεστές κεφάλαια αγοράς+επένδυση σε υποδομές+απόσβεση+κέρδος από τη μια με χαμηλή τιμολογιακή πολιτική από την άλλη.

 – Η ΕΥΑΘ είναι μια περίπτωση κρατικής εταιρείας που όμως αποφέρει κέρδη. Άρα, γιατί θα έπρεπε να πωληθεί;

Έχω κι εγώ, όπως και καθένας, τις ίδιες απορίες. Εντούτοις, είμαστε μια χρεοκοπημένη χώρα και η ΕΥΑΘ έχει περιληφθεί στις υπό ιδιωτικοποίηση εταιρείες.  Προσωπικά, δηλώνω στρατευμένος στην υπόθεση αντιμετώπισης των προβλημάτων της χώρας και εκτιμώ ότι, αν για κάποιον λόγο δεν προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ, αυτό δεν θα είναι καλό μήνυμα.

– Άρα είναι μια ιδιωτικοποίηση με περισσότερο συμβολική παρά ουσιαστική αξία;

Από την ιδιωτικοποίηση προσδοκούμε να δοθεί, προφανώς, μήνυμα κινητικότητας στον κρίσιμο τομέα των αποκρατικοποιήσεων.  Τα αναμενόμενα έσοδα είναι χρήσιμα, αλλά λίγα στον ωκεανό του χρέους. Δεν μου αρέσει να δαιμονοποιώ ούτε το κράτος ούτε τον ιδιώτη, αλλά, πάντως, τα καλά του κράτους τα γνωρίσαμε…  Σε κάθε περίπτωση, θέλω να τονίσω ότι τα πάγια στοιχεία της εταιρείας, ο υπόγειος πλούτος κοκ., μένουν στο κράτος. Το κράτος έχει τη στρατηγική διαχείρισης των υδάτων. Αυτό που μπαίνει σε συζήτηση είναι να δοθούν οι υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης.

–  Εσχάτως, οι δήμοι της περιφερειακής ενότητας Θεσσαλονίκης εξέφρασαν ενδιαφέρον να αναλάβουν την ΕΥΑΘ. Θα μπορούσε ένα σχήμα διαδημοτικής λειτουργίας να είναι λειτουργικό;

Μακάρι να είχαμε άλλη λειτουργία του κράτους και της αυτοδιοίκησης. Τότε ναι, ο φυσικός φορέας της ΕΥΑΘ θα ήταν μια διαδημοτική επιχείρηση της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αυτό όμως προϋποθέτει ότι έχεις κράτος-στρατηγείο, τοπική αυτοδιοίκηση με ξεκάθαρα έσοδα, αξιολόγηση του δήμου ως μάνατζερ και όχι με λαϊκιστικά ή κομματικά κριτήρια… Οι δήμοι έχασαν την ευκαιρία, όταν η ΕΥΑΘ μπήκε στο Χρηματιστήριο, να φτιάξουν έναν μηχανισμό μέσω του οποίου να ζητήσουν δανειοδότηση. Τότε όμως ήταν μακριά από τις βλέψεις τους. Από τη στιγμή που μπήκε στο Χρηματιστήριο, θα πρέπει να δούμε πώς θα αποκτήσει ξανά το Δημόσιο το 26%, για να κάνει την ΕΥΑΘ δημοτική επιχείρηση. Δεν μπορεί να κάνει δημοτική επιχείρηση με το 74%. Δεν υπάρχει τέτοιο προηγούμενο. Η ανώνυμη εταιρεία ΕΥΑΘ ΑΕ έχει φτιαχτεί με την προοπτική της ιδιωτικοποίησης από τότε που μπήκε στο Χρηματιστήριο.

– Ο ιδιώτης θα κληθεί να επενδύσει χρήματα για την αγορά της εταιρείας, αλλά και για να εκτελέσει επενδυτικό πρόγραμμα. Προφανώς, θα επιδιώξει να κάνει απόσβεση και να βγάλει κέρδος… Υπό αυτούς τους όρους, είναι δυνατόν και να κρατηθεί η τιμή σε χαμηλά επίπεδα και να παραμείνει καλή η ποιότητα του νερού;

Δεν είναι εύκολη η εξίσωση. Έχουμε από τη μια πλευρά το επενδυτικό πρόγραμμα του κράτους (είτε υπό τη μορφή της ΕΥΑΘ Παγίων είτε υπό τη μορφή του Δημοσίου) και από την άλλη το επενδυτικό πλάνο, που χρεώνεται να κάνει ο ιδιώτης. Οι λογαριασμοί κράτους και ιδιώτη πρέπει να είναι σαφέστατοι. Ο ιδιώτης θα βάλει τα χρήματα για να αγοράσει το 51%, θα πρέπει να επενδύσει, θα πρέπει να δεσμευτεί για την τιμολογιακή πολιτική… Μπορεί, σταθμίζοντας τα παραπάνω, να καταλήξει ότι τελικά δεν τον συμφέρει -αυτό δεν μπορούμε να το προβλέψουμε. Εμείς, ως διοίκηση, δουλεύουμε για την πιθανή ιδιωτικοποίηση, επειδή θα πρέπει να ολοκληρωθεί αυτό το παζλ, το οποίο αποτελείται από τα εξής κομμάτια: σύμβαση παραχώρησης, τιμολογιακή πολιτική, οικονομική προσφορά, αποτίμηση της εταιρείας από ανεξάρτητο εκτιμητή. Όλα αυτά τα θέματα είναι σχετικά ανοικτά.

– Τι κονδύλια θα έπρεπε να επενδυθούν από τον ιδιώτη, για να βελτιωθεί η κατάσταση στο δίκτυο και στις υπηρεσίες;

Κάθε πενταετία, η εταιρεία κατέθετε ένα επενδυτικό πρόγραμμα. Αυτήν τη στιγμή είναι σε εξέλιξη επενδυτικό πρόγραμμα της ΕΥΑΘ, ύψους περίπου 180 εκατ. ευρώ (110 εκατ. ευρώ η εταιρεία και 70 εκατ. ευρώ το κράτος). Πιστεύω ότι ο ιδιώτης θα συνεχίσει να υποβάλλει πενταετή επενδυτικά πλάνα, τα οποία θα αξιολογούνται. Οι παρεχόμενες υπηρεσίες θα μπορούσαν να βελτιωθούν, αν επενδυθεί τεχνολογία κι αν μειωθούν οι διαρροές και το ενεργειακό κόστος ή, από την άλλη πλευρά, να βουλιάξουν στον βωμό του υπερκέρδους του ιδιώτη, που θα θελήσει να αποσβέσει τα χρήματα που έβαλε και να βγάλει κέρδος.

-Πώς μπορεί να διασφαλιστεί ότι θα γίνει το πρώτο και όχι το δεύτερο;

Αυτό είναι το πιο δύσκολο. Σήμερα, στην ΕΥΑΘ ΑΕ Ετοιμαζόμαστε να κάνουμε μια “ιδιωτικοποίηση”, δίνοντας για μία πενταετία τη διαχείριση του δήμου Δέλτα σε ιδιώτη, ο οποίος θα αλλάζει τα υδρόμετρα, τα δίκτυα, θα φτιάξει μηχανισμό (σ.σ.: εξυπηρέτησης) καταναλωτών κοκ. Αυτή η λύση σίγουρα στοιχίζει λιγότερα στην ΕΥΑΘ. Ιδιωτικοποιούμε, λοιπόν, ένα κομμάτι της παροχής υπηρεσίας, αλλά (σ.σ. ως εταιρεία) στεκόμαστε πάνω από το κεφάλι του ιδιώτη και ελέγχουμε.
Ποιος θα κάνει το ίδιο για την ΕΥΑΘ; Ποιος κρατικός μηχανισμός θα εποπτεύει την τήρηση των συμφωνηθέντων μεταξύ ιδιώτη και κράτους; Τυπικά, είναι η Ειδική Γραμματεία Υδάτων. Ουσιαστικά, όμως, ο μηχανισμός ελέγχου παραμένει ένα τεράστιο ζήτημα. Ίσως οδηγήσει ακόμη και σε ματαίωση της ιδιωτικοποίησης αυτή η αδυναμία… Όμως, δεν μπορώ να κάνω τέτοιες προβλέψεις.

– Είτε προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση έως το τέλος του έτους είτε όχι, θα πρέπει να περιμένουμε αυξήσεις στα τιμολόγια του νερού από το 2014;

Μέχρι τώρα, η τιμολογιακή πολιτική διαμορφωνόταν ανά πενταετία και ήταν συνάρτηση του επενδυτικού πλάνου. Τα τελευταία χρόνια, κατόπιν υπόδειξης του Ταμείου για την Αξιοποίηση της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ), είχαμε υποβάλλει διετές πρόγραμμα, που προέβλεπε σταθερά τιμολόγια το 2012 και αύξηση 1% το 2013. Στο δικό μας επενδυτικό πρόγραμμα μιλούσαμε για πλαφόν 1% ετησίως, για το επενδυτικό μας πρόγραμμα μέχρι το 2017.
Εντός του καλοκαιριού, η Ειδική Γραμματεία Υδάτων ανέθεσε σε εξωτερικό σύμβουλο να κάνει πρόταση τιμολογιακής πολιτικής. Λογικά, μέσα στο πρώτο τετράμηνο του 2014 θα πρέπει να υπάρχει νέα τιμολογιακή πολιτική, επειδή μετά το 2013 δεν υπάρχει τιμολογιακή πολιτική. Φαντάζομαι ότι αυτός ο ανεξάρτητος εκτιμητής θα συνεργαστεί μαζί μας και ότι η νέα τιμολογιακή πολιτική θα πρέπει να περιληφθεί στη σύμβαση παραχώρησης, ώστε να διατυπώσει ο ιδιώτης την πρότασή του.

– Πώς εκτιμάτε ότι θα διαμορφωθούν τα οικονομικά αποτελέσματα του 2013;

Θα έχουμε κάποια μείωση στα κέρδη σε σχέση με πέρσι, οπότε κλείσαμε με 18 εκατ. ευρώ και τζίρο 74 εκατ. ευρώ. Έχουμε μείωση 4%-5% των καταναλώσεων λόγω της κρίσης, επειδή ο κόσμος κάνει οικονομία και στο νερό. Ταυτόχρονα, ένα μέρος της οικοδομικής δραστηριότητας έχει εξαφανιστεί…
Παράλληλα, έχουμε το κόστος ξήρανσης της λυματολάσπης με φυσικό αέριο, που μας στοιχίζει (κατά το πρώτο εξάμηνο το κόστος καλυπτόταν από το κράτος). Θέλουμε να εκτελέσουμε μια σειρά από επενδυτικά έργα μέσα στον βιολογικό καθαρισμό. Μέχρι να τελειώσει η αναμονή που αφορά το τι κάνει το κράτος, τα έχουμε περιλάβει στο δικό μας επενδυτικό πρόγραμμα, ώστε να μπορέσουμε να αντικαταστήσουμε γρήγορα το φυσικό αέριο με βιοαέριο.

(Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην ειδική έκδοση της “ΜτΚ” εν όψει των εγκαινίων της 78ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης,  8/9/2013)