Το “κίνημα της πατάτας”, που συγκέντρωσε το ενδιαφέρον διεθνών ΜΜΕ και κινητοποίησε παραγωγούς και καταναλωτές σε όλη την Ελλάδα, ξεκίνησε από την Εθελοντική Ομάδα Δράσης Πιερίας το 2011. Μπορεί σήμερα αυτή η φρενίτιδα να έχει κοπάσει και η τιμή της πατάτας να μη μειώθηκε την επόμενη χρονιά, όμως το κίνημα “Χωρίς Μεσάζοντες”, στο οποίο συμμετέχουν 60 ομάδες πολιτών σε όλη την Ελλάδα συνεχίζει τη δράση του πιο οργανωμένα, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να έχουν πρόσβαση σε φθηνά τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης.

Η ΠΡΩΤΗ ΣΠΙΘΑ ΚΑΙ ΤΟ  ΦΡΕΝΟ
Η ιδέα γεννήθηκε, όταν τον χειμώνα του 2011 οι παραγωγοί πατάτας του Νευροκοπίου έμειναν με τεράστιες ποσότητες απούλητης πατάτας στις αποθήκες τους. Τότε, αποφάσισαν να διανείμουν μια ποσότητα δωρεάν, στην Πλατεία Αριστοτέλους, στη Θεσσαλονίκη.
Η Εθελοντική Ομάδα Δράσης Πιερίας ήρθε σε επαφή με τους παραγωγούς και τους πρότεινε να πουλήσουν μαζικά στα μέλη της ομάδας, σε μια τιμή που οι ίδιοι θα έκριναν συμφέρουσα. Έτσι, αντί για τα 12 λεπτά, που τους προσέφεραν οι έμποροι, οι παραγωγοί πούλησαν με 25 λεπτά το κιλό και άδειασαν το στοκ από τις αποθήκες τους, ενώ και οι καταναλωτές αγόρασαν πολύ φθηνότερα. Αυτή η απλή στη σύλληψή της ιδέα αφύπνισε τον κόσμο και, κάπως έτσι, στήθηκαν αγορές χωρίς μεσάζοντες σε κάθε γωνιά της Ελλάδας.
Σε αρκετές περιπτώσεις, αυτές οι αγορές εξελίχθηκαν σε παράνομες λαϊκές αγορές, ενώ εκείνοι που διοργάνωναν την αγοραπωλησία χωρίς μεσάζοντες γίνονταν πλέον οι ίδιοι μεσάζοντες… Επιπλέον, την επόμενη χρονιά οι παραγωγοί προτίμησαν να πουλήσουν στους εμπόρους, αντί να πουλήσουν απευθείας στις αγορές χωρίς μεσάζοντες, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να βρίσκουν την πατάτα στο σούπερ μάρκετ προς 1 ευρώ το κιλό.

Η ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΤΗΣ ΤΑΣΗΣ
Με βάση αυτή την εμπειρία, η Εθελοντική Ομάδα Δράσης Πιερίας αναδιοργανώθηκε: “Πλέον, έχουμε υπογράψει πρωτόκολλο συνεργασίας μόνο με τους παραγωγούς που είχαν μια συνέπεια απέναντι στο ’Κίνημα χωρίς μεσάζοντες’”, εξηγεί, μιλώντας στη “ΜτΚ” ο κ. Γιώργος Κωτίδης, μέλος της ομάδας (στην οποία, σημειωτέον, δεν υπάρχει προεδρείο ή άλλη δομή διοίκησης).
Σήμερα, η ομάδα καλεί τα 3.500 μέλη της να δηλώσουν τις ανάγκες τους, εν όψει μαζικών παραγγελιών που αφορούν διάφορα τρόφιμα. Έτσι, οι παραγωγοί γνωρίζουν εκ των προτέρων τις ποσότητες που θα πουλήσουν και μπορούν να δώσουν καλύτερες τιμές, επειδή οι αγορές είναι μαζικές. Στη συνέχεια ανακοινώνεται η ημερομηνία και ο τόπος της μαζικής διανομής, για την οργάνωση της οποίας τα μέλη τής ομάδας συμμετέχουν εθελοντικά. Έτσι, οι κάτοικοι της Κατερίνης μπόρεσαν να προμηθευτούν σε οικονομικές τιμές πατάτες, κρεμμύδια, όσπρια, αλεύρι, ρύζι, πορτοκάλια και λάδι.

Το επόμενο βήμα:

Απευθείας συμφωνία με τους παραγωγούς
για “αποκλειστική” παραγωγή προϊόντων

Η Εθελοντική Ομάδα Δράσης Πιερίας προχώρησε ένα βήμα παραπέρα: ήρθε σε συμφωνία με τρεις τοπικούς παραγωγούς, που φύτεψαν 500 στρέμματα γης με φασόλια, φακές και ρεβίθια, για λογαριασμό μελών της ομάδας.
“Έχουμε πρόσβαση στο βιβλίο εργασιών, ξέρουμε με τι φάρμακα ραντίστηκαν οι καλλιέργειες, ποιο ήταν το κόστος παραγωγής και συμφωνούμε σ’ ένα λογικό κέρδος που πρέπει να βγάλει ο αγρότης, ο οποίος από την πλευρά του γνωρίζει ότι η παραγωγή του θα απορροφηθεί και θα πάρει τα χρήματα στο χέρι” εξηγεί ο κ. Κωτίδης.

Πλήρωναν με… αγανάκτηση την τιμή-φωτιά στο γάλα

Πολύ πριν από το “Κίνημα χωρίς μεσάζοντες”, στις αρχές του 2009, η Εθελοντική Ομάδα Δράσης Πιερίας είχε εγκαινιάσει τη δράση “Αφήστε το στο ταμείο” ως μέσο διαμαρτυρίας για την υψηλή τιμή του φρέσκου γάλακτος στην Ελλάδα, σε σχέση με το εξωτερικό. Έτσι, οι καταναλωτές έπαιρναν από το ψυγείο πολλές συσκευασίες γάλακτος, αλλά στη συνέχεια τις άφηναν στο ταμείο, δηλώνοντας ότι το προϊόν είναι πολύ ακριβό!
Μερικές ημέρες αργότερα, τοπική γαλακτοβιομηχανία ανακοίνωσε ότι θα διαθέτει το 1 λίτρο γάλα προς 99 λεπτά. Οι κινητοποιήσεις συνεχίστηκαν για καιρό, κάθε φορά σε διαφορετικό σούπερ μάρκετ: “Σήμερα, οι εταιρείες που πουλάνε το γάλα προς 1,40 ευρώ το λίτρο δεν κάνουν πωλήσεις στην Κατερίνη, παρά μόνον εάν εξαντληθεί το φθηνό γάλα από τις τοπικές γαλακτοβιομηχανίες” αναφέρει ο κ. Κωτίδης.

Πληροφορίες για το δίκτυο κινημάτων χωρίς μεσάζοντες   

Βλ. Επίσης:

Το παζλ των ακριβών τιμών στα τρόφιμα

Έως και +20% οι τιμές στα τρόφιμα, στο -30% οι μισθοί…

Πικρό ψωμί (και ζάχαρη)

Πως ο Συνεταιρισμός Χαλάστρας «χτύπησε» τα σούπερ μάρκετ

«Από τα super market είμαι καμένος, σώθηκα γιατί πουλάω μόνο σε κινήματα”

Εθελοντική Ομάδα Δράσης ν.Πιερίας 

Σοφία Χριστοφορίδου

sofiachristoforidou@yahoo.gr

Δημοσιεύτηκε στη «Μακεδονία της Κυριακής» 15/9/2013