Οι τελευταίες λεπτομέρειες απομένουν για το σχέδιο της σύμβασης παραχώρησης, που θα ανάψει το πράσινο φως για να προχωρήσει ο διαγωνισμός πώλησης της ΕΥΑΘ. Ωστόσο υπάρχουν δύο σημαντικά εμπόδια, που ενδέχεται να μεταθέσουν χρονικά ή ακόμα και να ακυρώσουν τον διαγωνισμό: η απόφαση του ΣτΕ και… οι δημοτικές εκλογές.

Την Τετάρτη πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα κοινή σύσκεψη στην οποία συμμετείχε το διοικητικό συμβούλιο της ΕΥΑΘ ΑΕ και σύμβουλοι του ΤΑΙΠΕΔ που έχουν αναλάβει τη σύνταξη του σχεδίου παραχώρησης και των 16 παραρτημάτων.
Η παραχώρηση θα γίνει για 18 χρόνια (δηλαδή το υπολειπόμενο διάστημα μέχρι το 2031, οπότε και λήγει η 30ετής σύμβαση μεταξύ κράτους και ΕΥΑΘ που είναι εν ισχύ) με πρόβλεψη για δυνατότητα παράτασης για άλλα τριάντα χρόνια.

ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΤΟ Α’ ΤΡΙΜΗΝΟ ΤΟΥ 2014
Μετά την ολοκλήρωση του σχεδίου σύμβασης οι δύο υποψήφιοι επενδυτές θα κληθούν να καταθέσουν δεσμευτικές προσφορές για την εξαγορά της ΕΥΑΘ, ενώ. Ενώ όμως υπάρχουν εκτιμήσεις για τις ελάχιστες επενδύσεις που πρέπει να γίνουν για να βελτιωθεί το δίκτυο, το πόσο αποτιμάται η αξία της εταιρείας δεν περιλαμβάνεται μέχρι στιγμής στο σχέδιο σύμβασης της εταιρείας, ώστε να υπάρχει μια «τιμή εκκίνησης» για τις προσφορές των επενδυτών. Η αποτίμηση της αξίας της εταιρείας θα γίνει από ανεξάρτητους αξιολογητές, χωρίς να είναι γνωστό αν θα ανακοινωθεί με το άνοιγμα των προσφορών ή νωρίτερα.
Το ΤΑΙΠΕΔ εκτιμά ότι εντός τους πρώτου τριμήνου του 2014 θα έχουν κατατεθεί οι δεσμευτικές προσφορές των δύο επιχειρηματικών σχημάτων που πέρασαν στη β’ φάση του διαγωνισμού. Αυτό, βέβαια, υπό την προϋπόθεση ότι τα χρονοδιαγράμματα θα ακολουθηθούν πιστά, κάτι που δεν έχει συμβεί μέχρι σήμερα. Ακόμα όμως και όλα να εξελιχθούν με βάση τον προγραμματισμό, υπάρχουν δύο σκόπελοι, που δεν αποκλείεται να αποδειχθούν… παγόβουνα.

ΤΑΙΠΕΔ «Μεγάλη πιθανότητα να μειωθούν τα τιμολόγια του νερού»

Το βασικό ζήτημα που πρέπει να αποσαφηνιστεί από τη σύμβαση παραχώρησης είναι το πώς θα καθορίζεται η τιμολογιακή πολιτική.
Η τιμή του νερού θα υπολογίζεται με βάση έναν πολύπλοκο μαθηματικό τύπο, και παρόλο που το επενδυτικό πρόγραμμα θα είναι μεγαλύτερο από τις αρχικές εκτιμήσεις, πηγές από το ΤΑΙΠΕΔ εκτιμούν ότι «υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μειωθούν τα τιμολόγια του νερού. Αυτή τη στιγμή οι θεσσαλονικείς πληρώνουν πολλά λεφτά χωρίς να παίρνουν αντίστοιχες υπηρεσίες. Το δίκτυο έχει διαρροές 30%… Η προσπάθεια θα είναι να υπάρξει σαφής βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών στην ύδρευση»
Αν ο παραχωρησιούχος επενδύσει σε υποδομές για την εξοικονόμηση ενέργειας, τον περιορισμό των διαρροών και του μη τιμολογούμενου νερού θα προκύψει ένα όφελος για την εταιρεία. Το ερώτημα είναι αυτό το όφελος θα το καρπωθεί εξ’ ολοκλήρου ο ιδιώτης ή αν θα δουν διαφορά στους λογαριασμούς νερού και οι καταναλωτές. Η σύμβαση θα πρέπει να ορίζει επακριβώς τέτοια ζητήματα, θέτοντας παράλληλα ένα πλαφόν διακύμανσης της τιμής, είτε προς τα κάτω είτε ενδεχομένως προς τα πάνω, ώστε (κυρίως στη δεύτερη περίπτωση), να μην υπάρχουν μεγάλες αποκλίσεις από τις συμφωνημένες αποφάσεις τιμολογιακής πολιτικής. Ως προς την τιμή του νερού πηγές από το ΤΑΙΠΕΔ επιμένουν ότι «η ανεξάρτητη αρχή υδάτων θα λειτουργεί ως δικλείδα ασφαλείας» και ότι «δεν μπορεί ο παραχωρησιούχος να διαμορφώνει ελεύθερα τα τιμολόγια».
Η εν λόγω υπηρεσία θα ελέγχει συνολικά την εύρυθμη λειτουργία της εταιρείας, αν και οι εργαζόμενοι εκφράζουν πολλές επιφυλάξεις για το αν είναι σε θέση να επιτελέσει τον ελεγκτικό ρόλο της. «Είναι μια απογυμνωμένη από προσωπικό υπηρεσία που θα επιφορτιστεί και με την ευθύνη μιας μεγάλης εταιρείας όπως η ΕΥΑΘ» σημειώνει ο πρόεδρος του σωματείου κ. Γιώργος Αρχοντόπουλος.
ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ
Μέχρι σήμερα η ΕΥΑΘ καταθέτει πενταετή προγράμματα για τις επενδύσεις που σχεδιάζει και την τιμολογιακή πολιτική. Με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα και τα εν εξελίξει έργα, το επενδυτικό σχέδιο για την επόμενη πενταετία εκτιμάται ότι θα ήταν της τάξης των 106 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ», στο σχέδιο σύμβασης ορίζεται ότι ο ιδιώτης θα πρέπει να επενδύσει μεγαλύτερο ποσό για τη βελτίωση του δικτύου. Επίσης, σε βάθος πενταετίας η συμμετοχή του ελληνικού δημοσίου (υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, ΕΥΑΘ Παγίων και Δήμοι) στη χρηματοδότηση έργων υποδομής θα είναι 154 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΜτΚ» η σύμβαση θα προβλέπει «μπόνους» και «πέναλτι» προς τον παραχωρησιούχο, ανάλογα με την επίτευξη ποιοτικών στόχων (πχ ελάττωση του όγκου του μη τιμολογούμενου νερού, μείωση ενεργειακού κόστους, που δεν τιμολογείται, βλάβες, διακοπές νερού) που αντίστοιχα θα μειώνουν ή θα αυξάνουν το ποσό που καταβάλλει ετησίως στο δημόσιο για το νερό και τις υπηρεσίες υποστήριξης.

ΕΝ ΑΝΑΜΟΝΗ ΤΟΥ ΣτΕ…
Τον περασμένο Ιούνιο συνδικαλιστές της ΕΥΑΘ και της ΕΥΔΑΠ κατέθεσαν προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας, επικαλούμενοι τυπικούς λόγους για την ακύρωση της μεταβίβασης των μετοχών των δύο εταιρειών από το δημόσιο στο ΤΑΙΠΕΔ. Η υπόθεση εκδικάστηκε και σύμφωνα με τον πρόεδρο του σωματείου της ΕΥΑΘ πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων την ΕΥΑΘ, Γιώργο Αρχοντόπουλο, «το δικαστήριο πήγε ένα βήμα παραπέρα, αποδεχόμενο ότι με το σκεπτικό ότι το νερό είναι δημόσιο αγαθό και κακώς μεταφέρθηκαν ΕΥΑΘ και ΕΥΔΑΠ στο ΤΑΙΠΕΔ για να πωληθούν». Μέχρι στιγμής η απόφαση του ΣτΕ δεν έχει καθαρογραφεί. Το κρίσιμο ζήτημα είναι αν το ΣτΕ αντιμετωπίζει τη διαδικασία πώλησης της ΕΥΑΘ ως πώληση του νερού, που είναι δημόσιο αγαθού ή πώληση της εταιρείας που διαχειρίζεται το νερό και παρέχει υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης. Αν δέχεται την πρώτη ερμηνεία, αυτό θα σημάνει ουσιαστικά την ακύρωση του διαγωνισμού πώλησης της ΕΥΑΘ. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να ξεκαθαρίσει τι θα γίνει με τις μετοχές της εταιρείας που μεταβιβάστηκαν στο ΤΑΙΠΕΔ και πώς θα καλυφθεί το ποσό που υπολόγιζε το δημόσιο να εισπράξει από την πώλησή τους. Πηγές από το ΤΑΙΠΕΔ ανέφεραν ότι σαφώς η όποια απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας είναι σεβαστή αλλά «μέχρι να τη δούμε προχωράμε κανονικά». Πάντως, ο αρμόδιος υπουργός Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων, κ. Μιχάλης Χρυσοχοϊδης, απαντώντας σε σχετική γραπτή ερώτηση της βουλευτού της ΔΗΜΑΡ, κυρίας Ασημίνα Ξηροτύρη, ανέφερε ότι «κατόπιν της απόφασης του ΣΤΕ και εφόσον κριθεί αναγκαίο, δύναται να επαναξετασθεί το θέμα της ιδιωτικοποίησης ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ».
Στο μεταξύ εκκρεμεί η έκδοση απόφασης επί της αίτησης ασφαλιστικών μέτρων που κατέθεσε η Κίνηση Πολιτών για το Νερό, ζητώντας το σκεπτικό του ΤΑΙΠΕΔ με το οποίο αποκλείστηκε από τη β’ φάση του διαγωνισμού, με απώτερο σκοπό να ακυρώσει την όλη διαδικασία. «Ενδεχομένως αυτή η απόφαση του ΣτΕ να ληφθεί υπόψιν από το δικαστήριο που θα αποφασίσει για τα ασφαλιστικά μέτρα» εκτιμά ο εκπρόσωπος της Κίνησης κ. Λάζαρος Αγγέλου.

…ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ
Εκτός όμως από τη δικαστική εξέλιξη της υπόθεσης, υπάρχει και ένας άλλος αστάθμητος παράγοντας, οι δημοτικές εκλογές που θα διεξαχθούν τον Μάϊο του 2014. Η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας έχει εδώ και μήνες δηλώσει αντίθετη με την ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ. Όσο δε πλησιάζει η ημερομηνία των εκλογών θα πρέπει να θεωρείται αναμενόμενη μια πιο δυναμική αντίδραση από τους εν ενεργεία δημάρχους. Η ΠΕΔ έχει ολοκληρώσει την πρόταση «δημοτικοποίησης» της ΕΥΑΘ την οποία θα θέσει σε δημόσια διαβούλευση, ίσως και πριν το τέλος του 2013. Παράλληλα, τον Ιανουάριο του 2014, θα ασκήσει πρόσθετη παρέμβαση στο ΣτΕ κατά της ιδιωτικοποίησης. Όσο για το ενδεχόμενο δημοψηφίσματος, προς το παρόν ασκεί πιέσεις ώστε να εκδοθούν τα σχετικά προεδρικά διατάγματα, σε αντίθετη περίπτωση «θα εκτιμήσουμε τα δεδομένα και θα προχωρήσουμε αναλόγως» σημειώνει ο πρόεδρος της ΠΕΔ κ. Σίμος Δανιηλίδης.

Σοφία Χριστοφορίδο

Δημοσιεύτηκε στην «Μακεδονία της Κυριακής» 15/12/2013