ΜΠΟΡΕΙ η ζώνη ασφαλείας, ο καθρέφτης ή τα ηχεία του αυτοκινήτου να έχουν… γνώμη για το πόσο καλοί οδηγοί είμαστε και να μας υποδεικνύουν πότε πρέπει να σταματήσουμε να οδηγούμε; Κι όμως: στο πολύ κοντινό μέλλον όχι μόνο θα έχουν, αλλά θα μπορούν και να την “εκφράζουν” με μηνύματα, που θα αντιλαμβανόμαστε με την αφή, την ακοή ή την όρασή μας.

«Επιλογές» Οκτωβρίου 2013

Γράφει η Σοφία Χριστοφορίδου ~ Φωτογραφίζει ο Σάκης Γιούμπασης.

Τα προηγμένα αυτά συστήματα αναπτύσσονται στη Θεσσαλονίκη -και, συγκεκριμένα, στο Ινστιτούτο Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων Μεταφορών (ΙΜΕΤ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ). Μάλιστα, μέσα σε μία πενταετία αναμένεται να αποτελούν στάνταρ εξοπλισμό σε όλα τα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα. Όσο για το ΙΜΕΤ, ανέπτυξε τα συστήματα αυτά στο πλαίσιο ευρωπαϊκών ερευνητικών προγραμμάτων και σε συνεργασία με τη Mercedes Benz και τον όμιλο της Fiat, καθώς και με την Piaggio.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ… ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Πρόκειται για συστήματα που ανιχνεύουν την κόπωση του οδηγού, την υπνηλία και την ικανότητά του για ασφαλή οδήγηση -ιδιαιτέρως αν πρόκειται για ηλικιωμένους και για άτομα που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή.
“Σύντομα, όλοι οι οδηγοί θα μπορούν να ειδοποιούνται μέσω ηχητικών, απτικών ή οπτικών μηνυμάτων από τα ηχεία, τη ζώνη ή τον καθρέφτη του οχήματός τους, αντίστοιχα, για την ικανότητά τους (ή μη…) να συνεχίσουν την οδήγηση. Στη δεύτερη περίπτωση, θα προτρέπονται να σταματήσουν σε ένα ασφαλές σημείο για ξεκούραση”, εξηγεί, μιλώντας στις “Ε”, ο Γιώργος Γιαννόπουλος, διευθυντής του ΙΜΕΤ και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Επεκτείνοντας την εξέλιξη των σύγχρονων συστημάτων υποστήριξης του οδηγού, το ΙΜΕΤ μετέφερε τη συγκεκριμένη τεχνογνωσία στα δίκυκλα, αναπτύσσοντας συστήματα για την υποβοήθηση των μοτοσικλετιστών, με στόχο μια πιο ασφαλή οδήγηση. Αυτά τα νέα συστήματα θα ενσωματώνονται στα μελλοντικά καινούρια μοντέλα μοτοσικλετών και σκούτερ: έτσι, σε πολύ λίγα χρόνια, κράνη με προβολή μηνυμάτων (head-up displays), γάντια με δόνηση και άλλα gadgets, που μέχρι πρότινος βλέπαμε σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας, θα γίνουν μέρος της καθημερινότητάς μας.
Ήδη, το ΙΜΕΤ κατάφερε να δημιουργήσει ένα πρωτοποριακό για την Ελλάδα κέντρο αριστείας σε θέματα ελέγχου της δυναμικής συμπεριφοράς του οδηγού, το οποίο εξοπλίστηκε με πρωτοπόρα ερευνητικά εργαλεία (όπως η εγκατάσταση εικονικής πραγματικότητας και οι προσομοιωτές επιβατικού αυτοκινήτου και μοτοσικλέτας): “’Καμάρι’ του στόλου αυτού αποτελεί το εξελιγμένο ερευνητικό όχημα δοκιμών”, λέει ο κ. Γιαννόπουλος. Το συγκεκριμένο όχημα αποτελεί, ουσιαστικά, το εργαστήριο όπου αναπτύσσονται τα εξελιγμένα συστήματα υποστήριξης οδηγού, που θα περάσουν στη συνέχεια στην παραγωγή των νέων αυτοκινήτων: “Σύντομα θα έχουμε εντυπωσιακά αποτελέσματα σε σχέση με τη μεταφορά της έρευνας στην παραγωγή, μέσω clusters, πάρκων καινοτομίας κοκ.” σημειώνει ο κ. Γιαννόπουλος.

Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΠΡΩΤΟΠΟΡΕΙ

Από τις πιο γνωστές εφαρμογές τού ΙΜΕΤ στον τομέα των ευφυών συστημάτων μεταφορών (ITS) είναι ο αλγορίθμος για την εύρεση της βέλτιστης διαδρομής, προκειμένου ο οδηγός να παρακάμψει οδούς με κυκλοφοριακό φόρτο. Μάλιστα, η τεχνολογία αυτή είναι τόσο νέα και καινοτόμα, που εφαρμόζεται σε μόλις πέντε πόλεις πανευρωπαϊκά -μεταξύ αυτών, και η Θεσσαλονίκη.
Το σύστημα συνδυάζει τα δεδομένα που λαμβάνει από σηματοδότες και αισθητήρες κυκλοφορίας και περιβαλλοντικής φόρτισης, που παίρνει από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και τον δήμο της πόλης, αντίστοιχα, και, με ένα μοντέλο προσομοίωσης τής κυκλοφορίας, προβλέπει με δυναμικό τρόπο την εξέλιξή της για το επόμενο τέταρτο της ώρας.
Η εφαρμογή είναι επισκέψιμη στην ιστοσελίδα http://www.mobithess.gr: εκεί μπορεί κάποιος να επιλέξει τη γρηγορότερη ή την οικονομικότερη διαδρομή ανάλογα με τις κυκλοφοριακές συνθήκες, τον τύπο του οχήματός του και τον συνδυασμό των μέσων μεταφοράς που θα χρησιμοποιήσει. Μάλιστα, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα η εφαρμογή θα είναι προσβάσιμη και μέσω κινητού τηλεφώνου.

——————————————
“ΜΙΚΡΟ ΚΑΙ ΑΚΡΙΒΟ ΤΟ ΜΕΤΡΟ”

Η συζήτηση με τον κ. Γιαννόπουλο κατευθύνεται -μοιραία- στα συγκοινωνιακά προβλήματα της Θεσσαλονίκης: “Το μετρό, από τη στιγμή που ξεκίνησε, φυσικά και πρέπει να προχωρήσει και να τελειώσει. Αλλά, δυστυχώς, μέχρι τώρα έχουμε επιβεβαιωθεί σε ό,τι λέγαμε από το 1990 και μετά σχετικά με τη δυσκολία και το κόστος κατασκευής. Φοβάμαι ότι θα επιβεβαιωθούμε και σε ό,τι αφορά το κόστος λειτουργίας…” σημειώνει.
“Εκτιμούμε ότι το εισιτήριο θα είναι πάρα πολύ ακριβό, της τάξεως των 3-5 ευρώ. Συνεπώς, θα χρειάζεται επιδότηση, για να πέσει το κόστος. Επιπλέον, αυτό που πάντα λέγαμε είναι ότι το μήκος της γραμμής είναι πολύ μικρό για να γίνει αισθητή η επίπτωση στο κυκλοφοριακό πρόβλημα της πόλης. Άρα, σωστά προγραμματίζονται οι επεκτάσεις”.
Με δεδομένο ότι και ο ΟΑΣΘ επιδοτείται αδρά από το κράτος, τελικώς υπάρχει οικονομικά βιώσιμη δημόσια συγκοινωνία, χωρίς επιδότηση; “Είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο” μας απαντά ευθέως. Μέχρις ενός σημείου, η επιδότηση δικαιολογείται από την επίσημη πολιτική της ΕΕ, για λόγους δημοσίου συμφέροντος”. Βέβαια, σπεύδει να συμπληρώσει ότι “βασική συνιστώσα στην πολιτική αυτή είναι η ελεύθερη προκήρυξη παροχής συγκοινωνιακού έργου και η ανάθεσή του στον καλύτερο ανάδοχο -και από πλευράς οικονομικής. Ο ανταγωνισμός μπορεί να μειώσει το κόστος επιδότησης του Δημοσίου” εκτιμά, το μέγεθος της Θεσσαλονίκης ωστόσο δεν “σηκώνει” δύο συγκοινωνιακούς παρόχους.
Το ιδανικό (ταυτόχρονα όμως εφικτό) σενάριο για την πόλη θα ήταν, κατά τον ομότιμο καθηγητή Συγκοινωνιακής Τεχνικής του ΑΠΘ, “να υλοποιηθεί επιτέλους ένα σωστό σχέδιο στάθμευσης, ώστε να νοικοκυρευτεί η άναρχη σήμερα στάθμευση, ιδιαίτερα στο κέντρο, και να λειτουργεί η δημόσια συγκοινωνία με σωστό και συντονισμένο τρόπο. Θα έχουμε το μετρό, τα αστικά και πιθανώς το τραμ: αυτά δεν μπορούν να λειτουργούν ανταγωνιστικά μεταξύ τους”.
Όσο για τη θαλάσσια αστική συγκοινωνία, θεωρεί πως “δεν είναι από εκεί που περιμένουμε τη λύση. Είναι χρήσιμη μεν, αλλά συμπληρωματική”.

 

“Δεν υπάρχει στρατηγικό σχέδιο για τις συγκοινωνίες: πάμε ad hoc, όπως μας έρθει. Τα έργα δεν μελετώνται και δεν προγραμματίζονται σωστά, ενώ επιπλέον έχουμε μια δημόσια διοίκηση που είναι διαλυμένη. Οι εκάστοτε υπουργοί Μεταφορών έρχονται, εξαγγέλλουν, φωτογραφίζονται και την επομένη αυτό που εξήγγειλαν έχει ξεχαστεί…” λέει, μιλώντας στις “Ε”, ο διευθυντής του ΙΜΕΤ και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Γιώργος Γιαννόπουλος.

ΚΟΛΛΗΜΕΝΟΙ ΜΕ ΤΟ ΙΧ

“Το κυκλοφοριακό βελτιώθηκε λόγω της κρίσης κατά 20%-30%, όταν όμως κάποτε βελτιωθεί η οικονομική μας κατάσταση, θα επανακάμψει και το ΙΧ στο κέντρο” εκτιμά ο κ. Γιαννόπουλος.
Είναι κολλημένος ο Έλληνας με το αυτοκίνητό του ή αναγκάζεται, επειδή δεν έχει άλλο τρόπο να μετακινηθεί; “Για να αλλάξουμε τον τρόπο που μετακινούμαστε χρειάζεται η γενικότερη παιδεία από μικρή ηλικία, η ύπαρξη εναλλακτικών λύσεων μετακίνησης και ο μηχανισμός τιμωρίας σε περίπτωση παράβασης. Στην Ελλάδα, αν παρκάρεις παράνομα, το πιθανότερο είναι να μην τιμωρηθείς. Στο εξωτερικό, αν παρκάρεις πάνω στο πεζοδρόμιο, στα επόμενα 5 λεπτά έχεις ‘φάει’ πρόστιμο τουλάχιστον 500 ευρώ…”.

——————————————

ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ
Τον περασμένο Απρίλιο, η Ακαδημία Αθηνών εξέλεξε τον Γιώργο Γιαννόπουλο, ομότιμο καθηγητή της Συγκοινωνιακής Τεχνικής, ως αντεπιστέλλον μέλος της στη νεοϊδρυθείσα έδρα στον κλάδο της Επιστήμης των Μεταφορών και Συγκοινωνιών (στην τάξη των Θετικών Επιστημών).
“Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία και αξία, ως αναγνώριση του επιστημονικού αντικειμένου του συγκοινωνιολόγου από το εγκυρότερο και αρχαιότερο ελληνικό ερευνητικό ίδρυμα της χώρας” λέει ο ίδιος. “Το ότι εκλέχτηκα είναι τιμή. Πέρασα από μια δύσκολη διαδικασία, που κράτησε έναν χρόνο -πολύ πιο δύσκολη από το να εκλεγείς καθηγητής…”.

Ρεπορτάζ Σοφία Χριστοφορίδου,

Φωτογραφίες Σάκης Γιούμπασης