Η τραπεζική αργία που επιβλήθηκε την περασμένη Δευτέρα βρήκε χιλιάδες καταθέτες να έχουν τις οικονομίες τους “εγκλωβισμένες” σε αποταμιευτικούς λογαριασμούς. Με το όριο αναλήψεων στα 60 ευρώ, οι κάρτες αναλήψεων “πήραν φωτιά”. Όλοι προσπαθούσαν να αποφύγουν τις πληρωμές με μετρητά και να μη “σπαταλήσουν” τα πολύτιμα χαρτονομίσματα, αλλά αντί αυτών να χρησιμοποιήσουν το πλαστικό χρήμα.

Η πρακτική αυτή ακολουθήθηκε όχι μόνο για την κάλυψη βασικών αναγκών αλλά και για την εφάπαξ αποπληρωμή οφειλών, που υπό άλλες συνθήκες θα γινόταν τμηματικά, σε βάθος χρόνου. Το φαινόμενο εμφανίστηκε από την αρχή της προηγούμενης εβδομάδας και έγινε πολύ έντονο από την Παρασκευή και έπειτα, όταν η εφημερίδα “Financial Times” έκανε λόγο για πιθανό “κούρεμα” στις καταθέσεις πάνω από 8.000 ευρώ. Το δημοσίευμα μπορεί να διαψεύσθηκε από την πρόεδρο της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών Λούκα Κατσέλη, αυτό όμως δεν ήταν όμως αρκετό για να διασκεδάσει τις ανησυχίες των μικροκαταθετών.

ΓΕΜΙΖΑΝ ΚΑΡΟΤΣΙΑ
Ήδη από το Σάββατο 27 Ιουνίου πολλοί καταναλωτές, που έσπευσαν στα μεγάλα σουπερμάρκετ για να κάνουν τα ψώνια του μήνα, πλήρωσαν κατά κανόνα με τις πιστωτικές και χρεωστικές τους κάρτες. Η τάση αυτή συνεχίστηκε όλη την εβδομάδα και κορυφώθηκε το προηγούμενο Σάββατο, με ορισμένους καταναλωτές να κάνουν προμήθειες για τον επόμενο ή τους επόμενους μήνες, μετατρέποντας το πλαστικό χρήμα σε προϊόντα. Λόγω δε του φόρτου που προκλήθηκε στα δίκτυα, σε αρκετές περιπτώσεις οι πελάτες χρειάστηκαν να περιμένουν περισσότερο από το σύνηθες, προκειμένου να εγκριθεί η ηλεκτρονική συναλλαγή. Το φαινόμενο ήταν ακόμα εντονότερο στους επαγγελματίες του κλάδου της εστίασης, που έκαναν στοκ από προϊόντα, πληρώνοντας με κάρτα και “ελαφραίνοντας” το λογαριασμό τους από ευρώ. Σημειωτέον ότι το ποσοστό της δαπάνης που πραγματοποιείται στα σουπερμάρκετ μέσω κάρτας ήταν μόλις 5% το 2008, έφτασε στο 13% το 2014. Την εβδομάδα που πέρασε οι πληρωμές με κάρτα στο σουπερμάρκετ ήταν ο κανόνας και τα μετρητά η εξαίρεση.
Πολλοί θέλησαν να γεμίσουν τα ρεζερβουάρ των αυτοκινήτων τους με βενζίνη πληρώνοντας με κάρτα. Ενώ το προηγούμενο Σάββατο αυτό ήταν εφικτό στα περισσότερα πρατήρια, όσο η πίεση για μετρητά αυξανόταν τόσο απρόθυμοι γίνονταν οι πρατηριούχοι, με αποτέλεσμα στο τέλος της περασμένης εβδομάδας πάρα πολλά βενζινάδικα να αρνούνται να δεχτούν κάρτες.
Πέρα από τα είδη πρώτης ανάγκης, οι καταναλωτές έσπευσαν να κάνουν μεγάλες αγορές με κάρτα σε αλυσίδες καταστημάτων: μια ακριβή τηλεόραση, έναν καλό υπολογιστή, έπιπλα και οποιαδήποτε άλλη μικροεπένδυση χρημάτων, που αλλιώς θα ήταν εγκλωβισμένα.

ΠΛΗΡΩΜΕΣ ΔΥΟ ΕΤΩΝ
Οι ηλεκτρονικές πληρωμές δεν περιορίστηκαν στις κάρτες. Μέσω web banking άλλος προπλήρωσε τα ενοίκια των επόμενων δώδεκα μηνών, άλλος προκατέβαλε δίδακτρα φροντιστηρίων και ιδιωτικών σχολείων για το 2016 (υπήρχε μάλιστα περίπτωση κάποιου που πλήρωσε ιδιωτικό σχολείο όλες τις τάξεις του δημοτικού), άλλος εξόφλησε προμηθευτές και υποχρεώσεις σε τρίτους. Υπάρχουν περιπτώσεις εταιρειών που πλήρωσαν τους υπαλλήλους τους για τους επόμενους τρεις μήνες -πλην όμως η πληρωμή έγινε ηλεκτρονικά και η ανάληψή τους από τους δικαιούχους υπόκειται σε περιορισμούς. Όπως αναφέρουν στη “Μ” λογιστές μικρομεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων, το Σαββατοκύριακο έγιναν πάρα πολλές μεταφορές χρημάτων ηλεκτρονικά. Άλλοι κατέβαλαν τον ΦΠΑ, άλλοι εξόφλησαν διά μιας τη ρύθμιση των 100 δόσεων στην εφορία ή τα ασφαλιστικά ταμεία και άλλοι πλήρωσαν εφάπαξ την προκαταβολή φόρου του 2015, που κανονικά αποπληρώνεται σε τρεις διμηνιαίες δόσεις.
Οι καταθέτες έψαχναν σε συρτάρια να βρουν ανενεργές κάρτες αναλήψεων, για να μεταφέρουν χρήματα στους αντίστοιχους λογαριασμούς και να έχουν δικαίωμα ανάληψης των 60 ευρώ από περισσότερες πηγές. Επίσης αναφέρθηκαν στη “Θ” περιπτώσεις καταθετών που μετέφεραν χρήματα σε λογαριασμούς τρίτων (συγγενών ή έμπιστων ατόμων), προκειμένου να “χαμηλώσουν” τους δικούς τους λογαριασμούς, ώστε να θωρακίσουν κάπως τις οικονομίες τους στην περίπτωση ενός μελλοντικού κουρέματος -έστω κι αν αυτό το ενδεχόμενο διαψεύδεται κατηγορηματικά.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Θεσσαλονίκη» 6/7/2015