Μετά από ένα καλοκαίρι στην κόψη του ξυραφιού, με την παρ’ ολίγον έξοδο από το ευρώ και το ισχυρό σοκ στην οικονομία εξαιτίας της επιβολής περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, μια άλλη δύσκολη περίοδος αρχίζει την επομένη των εκλογών. Οι εκατό μέρες που μεσολαβούν μέχρι το τέλος του έτους βρίσκουν τους Έλληνες μπροστά σε ένα βουνό από φόρους, που θα προσθέσουν χιλιάδες λουκέτα και ανέργους στο μαύρο κατάστιχο της κρίσης.

Της Σοφίας Χριστοφορίδου

Τα στοιχεία και οι προβλέψεις που παρουσίασαν οι φορείς εργαζομένων και εργοδοτών, λίγο πριν από τα εγκαίνια της 80ής ΔΕΘ, ελάχιστα περιθώρια αισιοδοξίας αφήνουν. Δεν είναι υπερβολή η εκτίμηση του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης ότι τα capital controls έριξαν σε “κώμα” την ελληνική οικονομία. Τους τρεις μήνες του καλοκαιριού οι εμπορικές επιχειρήσεις (εισαγωγικού, εξαγωγικού, χονδρικού και λιανικού εμπορίου, έχασαν 1,33 δισ. ευρώ από τον τζίρο τους, η βιομηχανία εμφάνισε μείωση κύκλου εργασιών 40%, οι εξαγωγές μειώθηκαν 10%-12%. Οκτώ στις δέκα βορειοελλαδικές βιομηχανίες είδαν τις παραγγελίες τους να ακυρώνονται τον Ιούλιο, που για πολλές επιχειρήσεις είναι ο καλύτερος μήνας της χρονιάς (π.χ. στους κλάδους τροφίμων και δομικών υλικών). Τα “απόνερα” της οικονομικής καθίζησης του καλοκαιριού θα φανούν τους προσεχείς μήνες -αν οι επιχειρήσεις δεν είχαν παραγγελίες και πωλήσεις δεν θα έχουν έσοδα για να πληρώσουν φόρους και μισθούς, να αγοράσουν πρώτες ύλες και εμπορεύματα και εντέλει να συνεχίσουν να λειτουργούν.

ΛΟΥΚΕΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ

Σύμφωνα με την έρευνα που πραγματοποίησε τον Ιούλιο η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων σε συνεργασία με τη Marc, σε δείγμα 1.005 εμπορικές και βιοτεχνικές επιχειρήσεων σχεδόν ένας στους δύο επιχειρηματίες (46,3%), που διατηρεί μικρή επιχείρηση και απασχολεί έως και 50 εργαζόμενους, θεωρεί πολύ ή αρκετά πιθανό το ενδεχόμενο να έχει το επόμενο διάστημα σοβαρό πρόβλημα λειτουργίας, σε βαθμό που θα κινδυνεύσει να κλείσει. Μάλιστα, πιο πιθανό να κλείσουν είναι επιχειρήσεις που λειτουργούν πάνω από μια δεκαετία (το 51% όσων έχουν επιχειρήσεις 10-15 ετών, το 46,7% από 15 ετών και άνω), μικρές επιχειρήσεις που έχουν τζίρο κάτω από 50.000 ευρώ (57,6%) και δεν απασχολούν προσωπικό. Μάλιστα τέσσερις στους δέκα επιχειρηματίες θεωρούν πιθανό να κλείσουν την επιχείρησή τους μέχρι το τέλος του έτους και οι μισοί εξ αυτών τον Οκτώβριο. Σύμφωνα με το μετριοπαθές σενάριο της ΓΣΕΒΕΕ, οι παραπάνω εκτιμήσεις αντιστοιχούν σε κλείσιμο 63.000 επιχειρήσεων το επόμενο εξάμηνο, κυρίως πολύ μικρών επιχειρήσεων (που απασχολούν 0-10 άτομα) και απώλεια 138.000 θέσεων απασχόλησης (55.000 μισθωτοί και 83.000 εργοδότες ή αυτοαπασχολούμενοι). Η νέα αυτή γενιά ανέργων θα προστεθεί στους 25.000 πρώην εργαζομένους σε μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, που υπολογίζεται ότι έχασαν τη δουλειά τους από την αρχή του 2015 μέχρι τον Ιούνιο (εκ των οποίων οι 15.000 μισθωτοί και οι 10.000 εργοδότες).

Το Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης κάνει ακόμα χειρότερες προβλέψεις, εκτιμώντας ότι εξαιτίας των capital controls η ανεργία θα αυξηθεί κατά 4%. Αυτό το ποσοστό αντιστοιχεί σε περίπου 300 χιλιάδες νέους ανέργους. Σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία, τον Μάιο οι άνεργοι ήταν 1,2 εκατομμύρια και όσο κι αν ο τουριστικός κλάδος απορρόφησε κάποιους εξ αυτών το καλοκαίρι (αν και τον Ιούλιο, στο αποκορύφωμα της περιόδου, καταγράφηκε αρνητικό ισοζύγιο προσλήψεων-αποχωρήσεων κατά 16,7 χιλιάδες σύμφωνα με το σύστημα “Εργάνη”).

ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΩΝ

ΚΑΙ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΤΙΜΩΝ

Οι επόμενοι μήνες είναι “φορτωμένοι” με πάγια έξοδα που συνεπάγεται η χειμερινή περίοδος, που φέτος θα είναι ακόμα μεγαλύτερα ενώ τα εισοδήματα θα μειωθούν έτι περαιτέρω. Ήδη από την αυξημένη παρακράτηση στην εισφορά αλληλεγγύης και το φόρο μισθωτών υπηρεσιών και συντάξεων (που εφαρμόζεται ήδη από τον Αύγουστο) οι φορολογούμενοι θα καταβάλουν περίπου 2,3 δισ. ευρώ μέχρι το τέλους του έτους. Επιπλέον, με την οικονομία να βυθίζεται σε ύφεση προβλέπεται μείωση μισθών στον ιδιωτικό τομέα. Ήδη μία στις τέσσερις επιχειρήσεις μείωσε τις αποδοχές των υπαλλήλων της στο προηγούμενο εξάμηνο, σύμφωνα με την έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ, το 43% δηλώνει δυσκολία στην έγκαιρη καταβολή των μισθών, ενώ το 41,1% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι είναι πολύ πιθανό να μειώσει μισθούς ή ώρες εργασίας στο επόμενο εξάμηνο. Οι συνταξιούχοι διαπίστωσαν ήδη τη μείωση στις συντάξεις τους (κατά 3%-4% στις κύριες και κατά 6% στις επικουρικές) μετά την αύξηση των εισφορών υγειονομικής περίθαλψης, αναδρομικά, από την 1η Ιουλίου, στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις, κύριες αλλά και επικουρικές, ενώ από τις συντάξεις Οκτωβρίου, Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου θα παρακρατηθούν εκτός από τις τρέχουσες εισφορές και τα αναδρομικά από τις κρατήσεις του Ιουλίου και του Αυγούστου.

Από την άλλη, το κόστος διαβίωσης, που ούτως ή άλλως είναι υψηλό τους φθινοπωρινούς μήνες λόγω του κόστους θέρμανσης και των εξόδων που συνεπάγεται η έναρξη της σχολικής χρονιάς, θα αυξηθεί περαιτέρω λόγω της εφαρμογής του αυξημένου συντελεστή ΦΠΑ 23% σε πολλές κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσίες καθημερινής χρήσης (τρόφιμα, συγκοινωνίες, εστίαση) θα εκτοξεύσει. Εάν δε επιβληθεί ΦΠΑ και στην ιδιωτική εκπαίδευση, ο οικογενειακός προϋπολογισμός κινδυνεύει να εκτιναχθεί στον αέρα.

Φορολογικά βάρη: Τι πρέπει να πληρώσουμε

Το φορολογικό φορτίο μέχρι το τέλος του 2015 για νοικοκυριά και επιχειρήσεις είναι βαρύ, καθώς έχουν συσσωρευτεί οι φόροι της χρονιάς. Μέχρι και τα τέλη Νοεμβρίου πρέπει να καταβληθούν 3 δισ. από τα φυσικά πρόσωπα και 2 δισ. από τις επιχειρήσεις για το φόρο εισοδήματος, ενώ οι ελεύθεροι επαγγελματίες εκτός από την εισφορά αλληλεγγύης καταβάλλουν και τέλος επιτηδεύματος. Στα τέλη Οκτωβρίου θα πρέπει να πληρωθεί η πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ και μέχρι το Φεβρουάριο του 2016, που είναι η τελευταία δόση, το κράτος αναμένει να εισπράξει 2,65 δισ. ευρώ. Μέχρι το τέλος του έτους υπολογίζεται να καταβληθούν περισσότερα από 800 εκατ. ευρώ για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών που είναι σε ρύθμιση. Επίσης, τον Δεκέμβριο θα πρέπει να καταβληθεί ποσό ύψους 1,1 δισ. ευρώ για τα τέλη κυκλοφορίας του 2016.

Δημοσιεύτηκε στη «Μακεδονία της Κυριακής» 6/9/2015