Στις 6 Οκτωβρίου αναμένεται να εκδικαστεί η προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας οι προσφυγές των εργαζομένων στα λιμάνια της χώρας, και του δικηγορικού συλλόγου Θεσσαλονίκης, κατά της ιδιωτικοποίησης του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης.

Της Σοφίας Χριστοφορίδου

Εάν η αίτηση ακύρωσης του διαγωνισμού για την πώληση των μετοχών της εταιρείας γίνει δεκτή θα ανατρέψει τον σχεδιασμό του ΤΑΙΠΕΔ και της κυβέρνησης, που προγραμματίζουν μέχρι το Νοέμβριο να ολοκληρωθεί η ιδιωτικοποίηση του λιμανιού του Πειραιά και τον Φεβρουάριο αυτού της Θεσσαλονίκης. Ακόμα και αν η απόφαση του ΣτΕ δεν αλλάξει τα δεδομένα, υπάρχουν αρκετές εκκρεμότητες πριν ολοκληρωθεί η διαδικασία παραχώρησης των δύο λιμένων για 40 χρόνια σε ιδιώτη πάροχο.
Κατ’ αρχάς θα πρέπει να λάβει «σάρκα και οστά» η Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων και να ιδρυθούν οι – κατά τόπους ή ανά διοικητική περιφέρεια- Λιμενικές Αρχές. «Σήμερα υπάρχει μια νόθα κατάσταση, όπου οι δύο Οργανισμοί είναι εταιρείες εισηγμένες στο χρηματιστήριο και ταυτόχρονα έχουν και δημόσιες λειτουργίες που απορρέουν από τη διαχείριση των λιμενικών υποδομών» σημειώνουν στη «ΜτΚ» πηγές από το ΤΑΙΠΕΔ. Η κυβέρνηση θα πρέπει να τρέξει για να ολοκληρώσει το σχέδιο νόμου για τις λιμενικές αρχές, πριν ολοκληρωθεί η σύμβαση παραχώρησης για το λιμάνι του Πειραιά, δηλαδή το αργότερο εντός του Οκτωβρίου.
Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ
Παράλληλα είναι σε εξέλιξη η διαδικασία κατάρτισης των συμβάσεων α) πώλησης του 51% μετοχών και β) παραχώρησης της χρήσης για 50 χρόνια. Τις συμβάσεις – πρώτα αυτές που αφορούν στο λιμάνι Πειραιά και ακολούθως της Θεσσαλονίκης- καταρτίζει το ΤΑΙΠΕΔ, με βάση αρχικές παρατηρήσεις των υποψήφιων αγοραστών, οι οποίοι θα κάνουν επισημάνσεις μία ακόμη φορά, πριν πάρουν την οριστική της μορφή. Πριν την κατάθεση δεσμευτικών οικονομικών προσφορών το σχέδιο της σύμβασης θα πρέπει να εγκριθεί και από τη Βουλή.
Εκτός των άλλων, η σύμβαση παραχώρησης θα πρέπει να προβλέπει τις επενδύσεις που θα κληθεί να υλοποιήσει ο ιδιώτης σε βάθος 40 ετών. Ποιες είναι αυτές; Το ΤΑΙΠΕΔ θα βασιστεί στο στρατηγικό σχέδιο (master plan) που καταρτίζει αυτό το διάστημα ο ΟΛΘ, όπου θα προβλέπεται η πιθανή αύξηση της διακίνησης φορτίων στο μέλλον και τα απαραίτητα έργα υποδομής που θα απαιτηθούν. Μόνο για την πενταετία 2015-2019 απαιτούνται επενδύσεις ύψους 315 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη υποδομών και την προμήθεια εξοπλισμού, σύμφωνα με το επιχειρησιακό σχέδιο (business plan).
Σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ, στη νέα σύμβαση παραχώρησης μεταξύ ελληνικού Δημοσίου και ΟΛΠ, θα περιλαμβάνονται και όροι για αύξηση του ετήσιου ανταλλάγματος προς το ελληνικό Δημόσιο από τα συνολικά έσοδα, από το 2% που είναι σήμερα στο 3,5%, με απόδοση των χρημάτων από την αύξηση αυτή στους παραλιμένιους δήμους. Κάτι αντίστοιχο θα πρέπει να αναμένεται και στην περίπτωση της Θεσσαλονίκης, όπου ο δήμος έχει διατυπώσει το αίτημα να αναλάβει τη διαχείριση του πρώτου προβλήτα αλλά και να λαμβάνει ένα μέρος των εσόδων που αποδίδει το λιμάνι στο κράτος.
ΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ
Στην προσφυγή της η Ομοσπονδία Υπαλλήλων Λιμένων Ελλάδος (ΟΜΥΛΕ) υποστηρίζει ότι όταν προκηρύχτηκε ο διαγωνισμός ιδιωτικοποίησης των λιμανιών, τον Απρίλιο του 2014, δεν γινόταν διαχωρισμός αρμοδιοτήτων σε αυτές που δύνανται να μεταβιβαστούν στον ιδιωτικό φορέα (εμπορευματικές υπηρεσίες), και σε αυτές που πρέπει να παρακρατηθούν από το Δημόσιο γιατί άπτονται του δημοσίου συμφέροντος (έλεγχος και ασφάλεια ναυσιπλοΐας, προάσπιση εθνικής ασφάλειας και δημόσιας τάξης, προστασία του περιβάλλοντος κλπ). Αυτές οι λειτουργίες πρόκειται να μεταβιβαστούν στις υπό σύσταση λιμενικές αρχές που όμως δεν υπήρχαν κατά το χρόνο προκήρυξης του διαγωνισμού. Σύμφωνα με τους προσφεύγοντες, το μεταβιβαστέο αντικείμενο δεν περιγραφόταν με ακρίβεια και αυτός είναι ένας από τους λόγους που επικαλούνται για να ακυρωθεί η διαδικασία του διαγωνισμού. Σε περίπτωσή που η προσφυγή τους δεν γίνει αποδεκτή από το ΣτΕ, οι εργαζόμενοι είναι αποφασισμένοι να στραφούν στα όργανα της Ε.Ε.- κυρίως στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, με το επιχείρημα της εγκαθίδρυσης ιδιωτικού μονοπωλίου, αφού στην περίπτωση της Θεσσαλονίκης ο ιδιώτης πάροχος θα είναι ένας.

Πειραιάς VS Θεσσαλονίκη
Οι βασικοί διεκδικητές για το λιμάνι του Πειραιά είναι η κινεζική Cosco, η δανέζικη APM Terminals (θυγατρική της Maersk) και η ICTS από τις Φιλιππίνες, ενώ στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού για τον ΟΛΘ έχουν προκριθεί οι APM Terminals, Deutsche Invest, η Duferco, ICTS, Mitsui, P&O, Yilport και Russian Railways JSC/ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Εάν στον ΟΛΠ προκριθεί η Cosco, τίθεται θέμα δημιουργίας μονοπωλείου, και αναμένεται να υπάρξουν προσφυγές στην Επιτροπή Ανταγωνισμού. Αν πάλι κερδίσουν τον Πειραιά οι Δανοί, δεν είναι βέβαιο ότι θα συνεχίσουν να ενδιαφέρονται και για τη Θεσσαλονίκη. Πηγές από την πλευρά των εργαζομένων θεωρούν ότι η πρόταση της Maersk είναι η πιο ισχυρή αυτή τη στιγμή, καθώς από καμία άλλη εταιρεία δεν εκδηλώθηκε ανάλογη κινητικότητα στο χρόνο που μεσολάβησε από την προκήρυξη του διαγωνισμού μέχρι σήμερα. Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι αν ΟΛΘ καταλήξει τελικά στους Δανούς ενδέχεται να υπάρξει θέμα στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, καθώς η εταιρεία έχει εξαγοράσει λιμάνια στην Ισπανία και σε αυτή την περίπτωση θα αποκτούσε προνομιακή θέση τη Μεσόγειο. Από την άλλη, πηγές από το ΤΑΙΠΕΔ θεωρούν ότι «η περίπτωση της Θεσσαλονίκης είναι πιο εύκολη από αυτή του Πειραιά» και ότι «υπάρχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τις εταιρείες».
Σε αυτή τη φάση το κακό σενάριο είναι το λιμάνι της Θεσσαλονίκης να πωληθεί «κοψοχρονιά» (ήδη η συμφωνία του Ιουλίου μεταξύ Ελλάδας και εταίρων προβλέπει έσοδα 620 εκατ. ευρώ από τις μετοχές OΛΠ – ΟΛΘ και την πώληση 10 μικρότερων λιμανιών μέχρι το 2022, όταν μόνο τα αποθεματικά του ΟΛΘ είναι της τάξης των 100 εκατ. ευρώ) και ελλείψει ανταγωνισμού, ο ιδιώτης πάροχος να μην φέρει την προσδοκώμενη ανάπτυξη. Το χειρότερο σενάριο λιμάνι να συνεχίσει να βαλτώνει, χωρίς να γίνονται επενδύσεις (είτε από ιδιώτη, είτε από ίδιους πόρους), και τελικά να ξεπεραστεί από τις εξελίξεις στην παγκόσμια λιμενική βιομηχανία.
*Βήμα διαλόγου για την τύχη του λιμανιού
Η Θεσσαλονίκη θα φιλοξενήσει το συνέδριο του ευρωπαϊκού τμήματος του παγκόσμιου δικτύου εργαζομένων στα λιμάνια (International Dockworkers Council) το διάστημα 13-15 Οκτωβρίου. Το συνέδριο αναμένεται να λειτουργήσει και ως βήμα διαλόγου για την τύχη του λιμανιού, καθώς θα κληθούν να συμμετάσχουν ο υπουργός Ναυτιλίας Θ. Δρίτσας, εκπρόσωποι του ΤΑΙΠΕΔ και φορέων της πόλης.

Δημοσιεύτηκε στη «Μακεδονία της Κυριακής» 27/9/2015