Θέσπιση εθνικής σύνταξης που θα συναπαρτίζεται από τη βασική σύνταξη των 360 ευρώ στα 67, με εισοδηματικά κριτήρια, και την ανταποδοτική, με βάση τις εισφορές που κατέβαλλε κάθε ασφαλισμένος, προβλέπει μεταξύ άλλων το πόρισμα της Επιτροπής Σοφών. Η πρόταση προβλέπει ενιαίους κανόνες για τον υπολογισμό των συντάξεων, που θα οδηγήσουν σε έμμεση περικοπή των συντάξεων και ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων. 

Η δομή της νέας σύνταξης προτείνεται να βασίζεται στις εισφορές του ασφαλισμένου (αναλογική), τακτοποιημένες σε ατομικές ασφαλιστικές μερίδες με βάση κανόνες νοητής κεφαλαιοποίησης (όσα δηλαδή πληρώνει ο ασφαλισμένος κατά τη διάρκεια του εργασιακού βίου του συν ένα επιτόκιο), μαζί με τη βασική σύνταξη (σήμερα 360 ευρώ) που θα χορηγείται στα 67, με εισοδηματικά κριτήρια, ενώ θα δίνεται η δυνατότητα συμπληρωματικών παροχών από επαγγελματικά ταμεία και την ιδιωτική ασφάλιση.

ΕΓΓΥΗΜΕΝΗ ΓΙΑ ΦΤΩΧΟΥΣ

Σύμφωνα με την πρόταση, η βασική σύνταξη παύει να είναι εγγυημένη για όλους, αλλά η καταβολή της θα συνδέεται με τη συνολική περιουσία του ασφαλισμένου, δηλαδή θα συνυπολογίζονται εισοδήματα από ενοίκια, μερίσματα, επενδύσεις και καταθέσεις, που θα μειώνουν τη σύνταξη και ατομικά και οικογενειακά. Το ποσό της εθνικής σύνταξης στο οποίο θα έχουν δικαίωμα όλοι οι συνταξιούχοι, θα κλιμακώνεται ανάλογα με το ύψος της αναλογικής σύνταξης και τα μέλη της εκάστοτε οικογένειας. Έτσι, η εθνική σύνταξη θα πρέπει να μειώνεται προοδευτικά, όχι μόνο όταν αυξάνει η αναλογική σύνταξη, αλλά και όταν αυξάνει το ατομικό και οικογενειακό εισόδημα του δικαιούχου.

Δηλαδή, όσο μεγαλύτερο είναι το εισόδημα τόσο μικρότερη θα είναι η βασική σύνταξη, η οποία μπορεί να καταλήγει και σε μηδέν ευρώ για τους πλούσιους.

ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΜΕΡΙΔΕΣ

Το νέο σύστημα με τις ατομικές μερίδες θα εφαρμοστεί για τους πρωτοασφαλιζόμενους από την 1/1/2016, θα προβλέπει μειωμένους συντελεστές υπολογισμού των συντάξεων και θα οδηγεί σε χαμηλότερες συντάξεις. Μέχρις ότου ωριμάσει το νέο σύστημα και μπορεί να αποδώσει την εξοικονόμηση που απαιτείται, θα υπάρξει μεταβατική περίοδος 5-10 χρόνων κατά την οποία θα εφαρμοστεί για τους παλαιότερους ασφαλισμένους ο τρόπος υπολογισμού που προέβλεπε ο νόμος Σιούφα του 1992, με χαμηλότερους όμως συντελεστές. Δηλαδή από 70% που είναι το ποσοστό αναπλήρωσης στην 35ετία να συρρικνωθεί στο 55%.

Για την επικουρική σύνταξη υποβλήθηκαν δύο προτάσεις: α) να ενσωματωθεί στην κύρια με στόχο να εξαερωθεί σε λίγα χρόνια, καθώς καταργείται η χρηματοδότηση των επικουρικών ταμείων από το ΑΚΑΓΕ, ή β) να παραμείνει το ενιαίο επικουρικό ταμείο με διαφορετικά χαρακτηριστικά, δηλαδή το αναδιανεμητικό σύστημα που ίσχυε έως τώρα να μετατραπεί σε κεφαλαιοποιητικό.

Επίσης, προτείνεται οι εισφορές να προσαρμοστούν στα πρότυπα του ΙΚΑ. Αυτό σημαίνει ότι σε άλλες περιπτώσεις θα αυξηθούν (π.χ. ΟΓΑ) και σε άλλες θα μειωθούν (ΔΕΚΟ). Στον ΟΑΕΕ οι εισφορές προτείνεται να συνδεθούν με το πραγματικό εισόδημα (τζίρος).

ΕΝΙΑΙΟ ΤΑΜΕΙΟ

Ή ΤΡΙΑ ΥΠΕΡ-ΤΑΜΕΙΑ
Επίσης, προτείνεται η ενοποίηση όλων των ασφαλιστικών ταμείων σε ένα που θα λειτουργεί ως εθνικός φορέας κοινωνικής ασφάλισης, με ένταξη σ’ αυτό, όλων των φορέων κύριας και επικουρικής ασφάλισης και των εφάπαξ παροχών. Ο στόχος αυτός προτείνεται να επιτευχθεί με την μετεξέλιξη του ΙΚΑ-ΤΕΑΜ σε έναν τέτοιο φορέα. Προτείνεται συγχρόνως η ουσιαστική ενοποίηση του υπάρχοντος καθεστώτος κοινωνικής ασφάλισης με θέσπιση ενιαίων κανόνων για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους και ανακαθορισμό των συντάξεων των ήδη συνταξιούχων.
Ως εναλλακτική λύση προτείνεται να δημιουργηθούν τρία υπερ-Ταμεία: ένα Ταμείο για τους εργαζομένους σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, ένα για τους ελεύθερους επαγγελματίες, (γιατρούς, μηχανικούς, δικηγόρους, εμπόρους, βιοτέχνες) και ένα Ταμείο για τους αγρότες.

Για την κάλυψη των ελλειμμάτων του ασφαλιστικού συστήματος, προτείνεται η δημιουργία ενός αποθεματικού που θα υποστηρίξει το νέο σύστημα, κυρίως κατά τη μεταβατική περίοδο. Ανάμεσα στις υπόλοιπες διορθωτικές παρεμβάσεις, το πόρισμα προτείνει για τις επικουρικές συντάξεις την εφαρμογή συστήματος ελεγχόμενου ελλείμματος αντί της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος.

ΕΝΘΕΤΟ + Φ2

Πόρισμα Συμβουλευτικός χαρακτήρας

Η επιτροπή τεχνοκρατών που συνεστήθη πριν από τις εκλογές παρέδωσε χθες σε ειδική εκδήλωση στην ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης -τον υπουργό Γιώργο Κατρούγκαλο (φωτ.) και τον υφυπουργό αρμόδιο για τα Ταμεία Αναστάσιο Πετρόπουλο- τη μελέτη για την οικονομική κατάσταση του συστήματος και τις προτάσεις της για την αντιμετώπιση της τρέχουσας κρίσης των Ταμείων και τον κίνδυνο κατάρρευσης ορισμένων εξ αυτών.

Στην τοποθέτησή του ο κ. Κατρούγκαλος επανέλαβε τη θέση ότι το πόρισμα είναι συμβουλευτικού χαρακτήρα και θα αποτελέσει τη βάση του δημόσιου διαλόγου -τις τελικές, ωστόσο, αποφάσεις θα τις πάρει η κυβέρνηση. Όπως ανέφερε, ο ίδιος συμφωνεί απόλυτα με ορισμένα σημεία του πορίσματος (όπως στη δημιουργία ενιαίων κανόνων για τους ασφαλισμένους) και σε άλλα διαφωνεί, όπως στην ύπαρξη εισοδηματικών κριτηρίων για τον καθορισμό της βασικής σύνταξης.

Ο δημόσιος διάλογος ξεκινάει την επόμενη εβδομάδα σε κυβερνητικό επίπεδο και με τους κοινωνικούς φορείς, ενώ το τελικό νομοσχέδιο θα τεθεί για ψήφιση στη Βουλή τον Νοέμβριο.

ΣΕΒ Όχι άλλοι φόροι για το ασφαλιστικό

Αντίθετος με την περικοπή μόνον των υψηλότερων συντάξεων και με την επιβολή φόρων για την χρηματοδότηση του συστήματος δηλώνει ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, ο οποίος εκφράζει παράλληλα την ανησυχία του για τις προτάσεις χρηματοδότησης του ασφαλιστικού συστήματος με αύξηση της φορολογίας.

Η Επιτροπή Σοφών προτείνει τη δημιουργία ενός αποθεματικού που θα τροφοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό, την περιουσία των Ταμείων, καθώς και από τους συμπληρωματικούς πόρους. Ένας νέος τέτοιος πόρος για την περίοδο 2016-2050 μπορεί να είναι “μια εισφορά στους υψηλά αμειβόμενους ή ένας τραπεζικός φόρος ή ένας φόρος στις μεγάλες περιουσίες και γενικά ένας φόρος εκεί που συγκεντρώνεται, παρά την κρίση, ο πλούτος” όπως αναφέρεται στην έκθεση.

«Πολιτικές που εστιάζουν σε περικοπές μόνο των υψηλότερων συντάξεων – των οποίων οι δικαιούχοι έχουν καταβάλει και τις μεγαλύτερες εισφορές – αποδομούν την αρχή της συνταξιοδοτικής δικαιοσύνης και της ανταποδοτικότητας του συστήματος» σημειώνει ο Σύνδεσμος στο εβδομαδιαίο δελτίο επισκόπησης των οικονομικών εξελίξεων.

Ο ΣΕΒ εκφράζει την ανησυχία του για το ενδεχόμενο η μετάβαση στο νέο σύστημα με την καταβολή εθνικής/κοινωνικής σύνταξης να απαιτήσει την προσφυγή σε νέους φόρους εισοδήματος και περιουσίας στους συνεπείς φορολογουμένους “ως εάν να υπάρχει απύθμενη φοροδοτική ικανότητα σε μία χώρα που δεν αναπτύσσεται και μια κοινωνία που δυσανασχετεί με τον ΕΝΦΙΑ”. Σε κάθε περίπτωση αναγνωρίζει ότι το ασφαλιστικό σύστημα πρέπει να αναμορφωθεί ριζικά, “δίδοντας τη σημασία που αρμόζει στην μη υποχρεωτική ασφάλιση σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα”, δηλαδή στα επαγγελματικά ταμεία και την ιδιωτική ασφάλιση).

ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΕ ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΗ

Ο ΣΕΒ προειδοποιεί επίσης για τον κίνδυνο αποσύνθεσης της κοινωνίας, υποστηρίζοντας ότι πλησιάζουμε με ταχύτητα τα όρια προς την κατεύθυνση αυτή. Όπως επισημαίνει, όταν οι πολίτες, λόγω υπερφορολόγησης, δεν καρπώνονται τα αγαθά των προσπαθειών τους για οικονομική ευημερία και κοινωνική ανέλιξη, απλώς και μόνον για να συντηρηθεί ένα σπάταλο και αναποτελεσματικό κράτος, τότε η νομιμοποίηση των μορφών και δομών κοινωνικής οργάνωσης αργά ή γρήγορα καταρρέει και η συνοχή της κοινωνίας τίθεται σε δοκιμασία. «Δεν είναι δυνατόν να σχεδιάζουμε το μέλλον ανεχόμενοι την αύξηση της ανεργίας στο 27,1% το 2016, όπως προβλέπει το ΔΝΤ. Υπάρχουν όρια τα οποία προσεγγίζουμε με μεγάλη ταχύτητα. Η αποσύνθεση της κοινωνίας πρέπει να αποφευχθεί» καταλήγει στην ανακοίνωσή του ο ΣΕΒ.

 

Δημοσιεύτηκε στη «Μακεδονία» 16//10/2015