Η απαισιοδοξία που κατέγραψε η τελευταία έρευνα του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, δεν προκαλεί καμία εντύπωση. Η είδηση βρισκόταν αλλού, καθώς μόλις και μετα βίας συμπληρώθηκε ο απαιτούμενος αριθμός επιχειρήσεων στον τομέα της βιομηχανίας και της μεταποίησης για να είναι πλήρες το δείγμα.

Η αιτία είναι σοκαριστικη. Οι δημοσκόποι δεν μπορούσαν να βρουν επαρκές δείγμα βιομηχανικών και μεταποιητικών επιχειρήσεων να απαντήσουν στα ερωτηματολόγια, γιατί σύμφωνα με το ΕΒΕΘ “το κύμα φυγής στις γειτονικές χώρες αλλά και τα λουκέτα έχουν οδηγήσει τον κλάδο σε κατάρρευση”. Η έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας του νομού Θεσσαλονίκης («Βαρόμετρο ΕΒΕΘ») διεξάγεται από το ΕΒΕΘ σε συνεργασία με την Palmos Analysis, δύο φορές το χρόνο, κατά το δεύτερο δεκαπενθήμερο των μηνών Μαρτίου και Σεπτεμβρίου, σε συνολικό δείγμα 800 επιχειρήσεων που είναι ισομερώς κατανεμημένες μεταξύ βιομηχανίας και μεταποίησης, υπηρεσιών, λιανικού εμπορίου και κατασκευών, και 700 καταναλωτών. Η έρευνα ξεκίνησε να διενεργείται η έρευνα, από τον Μάρτιο του 2009, δηλαδή λίγο πριν ξεσπάσει η κρίση. Το 2010 άρχισε να μην συμπληρώνεται εύκολα το δείγμα των 200 επιχειρήσεων στον κατασκευαστικό τομέα- σημάδι της καλπάζουσας κατάρρευσης του κλάδου. Από τον Σεπτέμβριο του 2014 το ίδιο πρόβλημα παρουσιάστηκε στον τομέα της βιομηχανίας και της μεταποίησης. Τον Μάρτιο του 2015 ήταν ακόμα πιο δύσκολο να συμπληρωθεί το δείγμα επιχειρήσεων και τον Σεπτέμβριο οι συμμετέχοντες ήταν κατάτι λιγότεροι απο 200. Αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι δεν υπάρχουν 200 μεταποιητικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις στη Θεσσαλονίκη. Επειδή όμως η έρευνα γίνεται με τυχαία επιλογή, μέσα από τη λίστα των μελών των τριών επιμελητηρίων της πόλης, σε πάρα πολλές περιπτώσεις κανείς δεν υπήρχε στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής για να απαντήσει στα ερωτήματα της έρευνας.

Όπως τονίζουν οι αναλυτές της Palmos Analysis, η αποβιομηχάνιση του νομού Θεσσαλονίκης και η μεταφορά πολλών επιχειρήσεων του κλάδου σε γειτονικές χώρες τα τελευταία χρόνια, έχει πλέον καταστήσει δυσχερές ακόμα και το έργο της συμπλήρωσης του δείγματος της έρευνας με τον απαιτούμενο αριθμό επιχειρήσεων του κλάδου. Όσοι παρακολουθούν τις δυναμικές που αναπτύσσονται στην οικονομία της περιοχής συνδέουν το φαινόμενο με τα capital controls που επιβλήθηκαν αυτό το καλοκαίρι.

Εξάλλου σε πρόσφατη έρευνα του ΕΒΕΘ στις οποία συμμετείχαν 127 επιχειρήσεις μέλη του, το 83% του συνόλου και το 89% των μεταποιητικών επιχειρήσεων δήλωσαν ότι επηρεάστηκαν από αρκετά έως πολύ από το κλείσιμο των τραπεζών και την επιβολή κεφαλαιακών περιορισμών. Η δε μείωση του τζίρου ήταν πάνω από 50% ανεξαρτήτως κλάδου. Δεν είναι τυχαίο ότι ανάμεσα στα μέτρα που εξέταζαν οι επιχειρήσεις για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση ήταν η μείωση ή και διακοπή παραγωγής (39%) αλλά και μεταφορά έδρας στο εξωτερικό (23%), οι απολύσεις (24%), οι καθυστερήσεις μισθοδοσίας (24%) και μείωση η μισθών (18%).

ΜΕΙΩΣΗ ΠΡΟΣΔΟΚΙΩΝ

Μετα από όλα αυτά δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι τον φετινό Σεπτέμβριο οι προσδοκίες των επιχειρηματιών της Θεσσαλονίκης στον τομέα της μεταποίησης και της βιομηχανίας χειροτέρεψαν σε σχέση με έξι μήνες πριν, καθώς το ισοζύγιο θετικών – αρνητικών εκτιμήσεων του «Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκι ών της Βιομηχανίας» βρίσκεται στις -11 μονάδες από -9 τον περασμένο Μάρτιο. Ωστόσο οι θεσσαλονικείς εμφανίζονται λιγότερο απαισιόδοξοι σε σχέση με το σύνολο της χωρας όπου ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών από το -10 βυθίστηκε στο -23. Οι απόψεις των εκπροσώπων βιομηχανιών και μεταποιητικών επιχειρήσεων του νoμού Θεσσαλονίκης συνοψίζονται στα εξής:

– Υπάρχει πολύ μεγαλύτερη – σε σχέση με τον «Μάρτιο 2015»– πτώση της παραγωγής (-48 από -16) κατά το τελευταίο εξάμηνο. Αντίστοιχη πορεία ακολουθεί ο σχετικός δείκτης και σε εθνικό επίπεδο (-25 από +8). Οριακή αισιοδοξία παρατηρείται για την εξέλιξη της παραγωγής στο άμεσο μέλλον αναφορικά με το νομό Θεσσαλονίκης, σε αντίθεση με τις οριακά απαιδιόδοξες προβλέψεις που επικρατούν σε Εθνικό επίπεδο.

– Πραγματοποιείται σχετικά ικανοποιητικά η διαχείριση των αποθεμάτων και της παραγωγικής δυναμικότητας των βιομηχανιών, με φανερή την επίδραση των capital controls.

– Αποτυπώνεται μικρή αισιοδοξία για το μέλλον σε σχέση με το επίπεδο των εξαγωγών, μικρότερη όμως σε σχέση με τον Μάρτιο του 2015.

– Αναμένεται σχετική σταθερότητα των τιμών για το επόμενο χρονικό διάστημα, ενώ εμφανίζεται ελαφρά αρνητική πρόβλεψη για την εκτίμηση της απασχόλησης στο επόμενο διάστημα.

Σοφία Χριστοφορίδου

Δημοσιεύτηκε στη «Μακεδονία της Κυριακής» 25/10/2015