ΟΙ ΜΟΥΣΙΚΕΣ από τις μπάντες Σπεράντζα και Μακάμπη έπαιζαν μέχρι αργά το βράδυ της 26ης Μαρτίου 1925 στο φωταγωγημένο ισόγειο της Κεντρικής Αγοράς Τροφίμων -της Αγοράς Μοδιάνο, όπως έμελλε να μείνει στην ιστορία.

Τα γκαρσόν σέρβιραν σαμπάνια και μαύρο χαβιάρι στους επισήμους, προσφορά της αποθήκης τροφίμων Μπέζα και Ρέβαχ. Οι λαϊκοί τύποι που βρέθηκαν στα εγκαίνια αρκέστηκαν σε αυγά χαμινάδος, τουρσιά, αλλαντικά Τσοχατζόπουλου και ρακή Ναχμίας…

Στα χρόνια που πέρασαν, η Αγορά Μοδιάνο έγινε το επίκεντρο της εμπορικής κίνησης, σημείο συνάντησης, αλλά και σήμα κατατεθέν: “Κάποτε, οι διάδρομοι της αγοράς ήταν φρακαρισμένοι, έσπρωχνες για να περάσεις” θυμάται, μιλώντας στις “Ε”, ο Μιχάλης Γκόσης, που κατέβαινε από πιτσιρικάς στο μαγαζί του πατέρα του. Πενήντα χρόνια μέσα στην αγορά, την έχει δει να αλλάζει άρδην: έζησε τη μεγάλη ακμή της, τότε που για τους Θεσσαλονικείς η λέξη “αγορά” ήταν σχεδόν συνώνυμη με τη Στοά Μοδιάνο. Λογής λογής μυρωδιές από τα τρόφιμα και τα μπαχάρια που πωλούνταν εκεί και το πολύβουο πλήθος να συμπληρώνει την εικόνα.
Μετά τη μεταπολίτευση, τα ταβερνάκια της αγοράς -η “Μυροβόλος Σμύρνη”, τα περίφημα “Βομβίδια” και το “Ουζερί Πέτρος”- έγιναν σημείο αναφοράς. Εκεί στήθηκαν παροιμιώδη γλέντια, εκεί γλεντούσαν βιοπαλαιστές, αλλά και χορεύτριες από λαϊκά μπαλέτα, μουσικοί, δημοσιογράφοι, φοιτητές και διανοούμενοι. Στις μεγάλες γιορτές της πόλης, τη ΔΕΘ και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου, έσπευδαν εκεί πολιτικοί και κινηματογραφικοί αστέρες, θέλοντας να ζήσουν από πρώτο χέρι αυτήν τη μείξη των ανθρώπων, των γεύσεων και των αρωμάτων.
Σιγά σιγά, οι μαγαζάτορες άρχισαν να βγαίνουν στη σύνταξη και τα παιδιά τους δεν ήθελαν να συνεχίσουν το επάγγελμα… Καθώς η δομή τής αγοράς της Θεσσαλονίκης άρχισε να αλλάζει, οι ενοικιαστές προτιμούσαν πιο μεγάλα μαγαζιά, με βιτρίνα. Κάπως έτσι, η Στοά Μοδιάνο άρχισε να αδειάζει σταδιακά από καταστήματα.
Την περίοδο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας διατυπώθηκαν μεγαλόπνοα σχέδια για την αναβάθμιση τής Μοδιάνο: το μεγαλύτερο μέρος από τα διατιθέμενα κονδύλια, ύψους 300 εκατ. δραχμών, απορρόφησε η μελέτη, την οποία όσο κι αν έψαξε δεν βρήκε ποτέ ο διαχειριστής του ακινήτου (και εκπρόσωπος της πλειοψηφίας των ιδιοκτητών), Μάρκος Τρέμμας. Έτσι, επί της ουσίας δεν έμειναν χρήματα για να προχωρήσει η συντήρηση του κτιρίου…
Η πρόταση του Οργανισμού Λαϊκών Αγορών για αξιοποίηση της αγοράς έπεσε στο κενό, όπως και η προσπάθεια ιδιώτη να πετύχει μακροχρόνια μίσθωση. Έτσι, η αγορά δεν έγινε ούτε Καπαλί Τσαρσί ούτε Κόβεν Γκάρντεν, παρά μόνον αφέθηκε στη φθορά του χρόνου και σιγά σιγά άρχισε να ερημώνει από μαγαζιά.
Σήμερα, το ελληνικό Δημόσιο προτίθεται να πουλήσει το ποσοστό που κατέχει στην αγορά, μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας του Ταμείου για την Αξιοποίηση της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου-ΤΑΙΠΕΔ (www.e-publicrealestate.gr). Όμως ακόμα το ποσοστό του ακινήτου που ανήκει στο δημόσιο δεν έχει περάσει στην κυριότητα του ΤΑΙΠΕΔ, ενώ αμφίβολο είναι το αν τελικά πωληθεί.

“Από τότε που μαθεύτηκε αυτό από τις εφημερίδες, έρχονται οι πελάτες μας και μας λένε ‘τι κρίμα που θα κλείσει η αγορά…’. Η Μοδιάνο είναι ανοιχτή, να γράψετε ότι δεν θα κλείσει!” λέει στις “Ε” εναγωνίως ο κ. Μιχάλης. “Μακάρι να έρθει ένας σωστός επενδυτής, να ρίξει λεφτά και να αναβαθμίσει την αγορά” εύχεται.
H υπόθεση πώλησης της Μοδιάνο, όμως, είναι πολύ πιο δαιδαλώδης από τους τρεις διαδρόμους της…

ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΠΕΡΙΠΛΟΚΟ ΤΟ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ
Όπως στα περισσότερα παλαιά κτίρια, το ιδιοκτησιακό τής Αγοράς Μοδιάνο διέπεται από το καθεστώς τής “κοινωνίας δικαιώματος”. Παλαιότερα, κάθε μαγαζάτορας αγόραζε κι ένα ποσοστό επί του ακινήτου, το οποίο κατά κανόνα κληροδότησε εξ αδιαιρέτου στα παιδιά του. Έτσι, σήμερα υπάρχουν 60 συνιδιοκτήτες, που κατέχουν εξ αδιαιρέτου την κυριότητα του κτιρίου. Οι 59 συνιδιοκτήτες κατέχουν το 56,37% της Στοάς Μοδιάνο (δηλαδή, οι περισσότεροι κάτι λιγότερο ή κάτι περισσότερο από 1%). Ο 60ός ιδιοκτήτης είναι το ελληνικό Δημόσιο, στο οποίο περιήλθε το υπόλοιπο 43,63%, από την κληρονόμο της οικογένειας Μοδιάνο (λόγω χρεών).
Λόγω του ιδιοκτησιακού καθεστώτος και εφόσον υπάρξει υποψήφιος αγοραστής, αυτός θα πρέπει να συνυπολογίζει ότι δεν γίνεται κύριος ενός μέρους του κτιρίου, αλλά θα αποκτήσει μειοψηφικό ποσοστό στο σύνολο του κτιρίου. Αν, δηλαδή, θελήσει να προχωρήσει σε παρεμβάσεις, θα πρέπει να αποσπάσει τη συναίνεση ορισμένων εκ των ιδιοκτητών, ενδεχομένως εξαγοράζοντας τα ποσοστά τους, προκειμένου να αποκτήσει “δικαίωμα” άνω του 50%.
Τις καλές εποχές τού real estate οι τιμές που ζητούσαν οι ιδιοκτήτες τού 1% έφταναν τις δεκάδες ή ακόμη και τις εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Σήμερα, ωστόσο, τα δεδομένα είναι τελείως διαφορετικά: περίπου 100 από τα 140 καταστήματα παραμένουν ξενοίκιαστα, ενώ πολλοί από αυτούς που τα νοικιάζουν έχουν λαμβάνειν ενοίκια πολλών μηνών…

ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ Η ΑΓΟΡΑ
Σήμερα, το κτίριο χρειάζεται εκτεταμένες παρεμβάσεις για να αποκατασταθεί -και, με δεδομένο ότι είναι διατηρητέο, τα κεφάλαια που θα απαιτηθούν είναι ιδιαιτέρως υψηλά. Επιπλέον, όπως αναφέρει ο διαχειριστής τής Μοδιάνο, δικηγόρος Μάρκος Τρέμμας, η αγορά θεωρείται διατηρητέα και ως προς τη χρήση της: με άλλα λόγια, ο υποψήφιος επενδυτής θα πρέπει να επενδύσει κεφάλαια για να αγοράσει το κτίριο, για να το ανακατασκευάσει και για να το διατηρήσει ως αγορά τροφίμων και εστίασης -δραστηριότητες όχι τόσο επικερδείς στις μέρες μας, ώστε να ελπίζει σε μια γρήγορη απόσβεση… Έτσι, με δεδομένες και τις δυσκολίες ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς, δεν είναι βέβαιον ότι θα βρεθεί σύντομα υποψήφιος αγοραστής.

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ

Πηγή: http://www.monumenta.org/article.php?IssueID=2&ArticleID=566&CategoryID=6%E2%8C%A9=gr Όψεις και τομές της Κεντρικής Αγοράς, με βάση τα σχέδια του Ελι Μοδιάνο

Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΓΟΡΑ Τροφίμων δημιουργήθηκε σε σημείο της πυρίκαυστης ζώνης της Θεσσαλονίκης, όπου προβλεπόταν να δημιουργηθούν παζάρια (bazaars), με βάση τα σχέδια της ομάδας του αρχιτέκτονα και πολεοδόμου Ερνέστ Εμπράρ. Σχεδιάστηκε το 1922 από τον αρχιτέκτονα και μηχανικό Ελί Μοδιάνο, ο οποίος υπογράφει και άλλα σημαντικά κτίρια της πόλης, όπως το Τελωνείο και το Λαογραφικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.
Αρχικά, ο Ελί Μοδιάνο σχεδίαζε ένα διώροφο, επίμηκες κτήριο με υπόγειο. Τελικά όμως κατασκεύασε ένα επίμηκες, μονώροφο κτίριο με υπόγειο και εσωτερικούς εξώστες, με τριμερή διαχωρισμό τύπου βασιλικής, συνολικής έκτασης περίπου 2.707 τετρ. μ., μήκους 70,60 μ. και πλάτους 35,40 μ. Ήταν ένα από τα πρώτα κτίρια στη Θεσσαλονίκη με κύριο υλικό δόμησης το (πρωτοποριακό για την εποχή εκείνη) οπλισμένο σκυρόδεμα.
Με το πέρασμα των χρόνων, αυθαίρετες επεμβάσεις και προσθήκες στις όψεις και στο εσωτερικό αλλοίωσαν σε μεγάλο βαθμό τη φυσιογνωμία του κτιρίου, ενώ η υγρασία, το πέρασμα του χρόνου και η ελλιπής συντήρηση έχουν προκαλέσει σοβαρές φθορές.

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «ΕΠΙΛΟΓΕΣ» που κυκλοφόρησε με τη «Μακεδονία της Κυριακής» 29/9/2013